Mavzu: Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi (7-sinf)

Grafik axborotni ikkita belgi yordamida kodlash

• Grafik axborotni ikkita belgi yordamida kodlash
• Nol va birlar ketma-ketligi bilan grafik axborotlarni ham kodlash mumkin. Buning uchun quyidagi usuldan foydalaniladi.
• Ro'znomadagi rasmga diqqat bilan razm solsangiz, u mayda nuqtalardan (ularni poligrafiya tilida "rastr" deyishadi) tashkil topganligini ko'rasiz. Turli poligrafiya uskunalaridan foydalanganlik bois, bu nuqtalarning zichligi turlicha bo'ladi. Ko'pchilik ro'znomalardagi rasmlarda bir santimetrlik uzunlikda 24 ta nuqta bo'ladi, ya'ni 10 x 10 santimetr o'lchovidagi rasm taxminan 60 ming nuqtadan iborat bo'ladi. Agar bular bir xil darajadagi oq va qora nuqtalardan iborat bo'lsa, u holda ularning har birini 0 yoki 1 qiymatni qabul qiluvchi bitta bit bilan kodlasa bo'ladi. Agar nuqtalar holati har xil bo'lsa, u holda bitta nuqtaga bir bit yetarli bo'lmaydi. Ikki bit bilan nuqtaning to'rt xil rangni: 00 - oq, 01 - och kul rang, 10 - to'q kul rang, 11 - qora rangni kodlash mumkin bo'lsa, uch bit 8 xil rangni, 4 bit 16 xil rangni kodlash imkoniyatini beradi va hokazo.

Kompyuterda rangni ifodalash uchun uch xil - qizil, yashil va ko'k ranglardan foydalaniladi. Bu qurilma RGB modul deb nomlanadi.
1-masala. O’lchami 1366X768 bo’lgan ekranda faqat 2 xil rangli tasvir aks etadi.Ekrandagi axborot hajmini toping.
Yechish: Tasvir faqat 2 ta rangda , aks etgani uchun har bir pikselning ranglari soni 2=21 , ya’ni har bir 1 pikselga 1 bit ikkilik kodi yetarli. U holda to’liq ekrandagi axborot hajmi 1366*768*1=1049088 bit=131136 bayt
2-masala. Oq-qora tasvir 16 ta rang ko’lamiga ega. Tasvir o’lchami 10X15 sm. Ekran imkoniyati 1 dyuymga 300 ta nuqta.(1dyuym=2,5 sm) Tasvirning axborot hajmi necha Kbayt? Yechim.10sm*15sm=4dyuym*6dyuym=24dyuym2.
1dyuym2=3002 piksel=90000 piksel
24*90000 piksel=2160000 piksel bor.
16=24 ta rang , demak, 4 bit
U holda 2160000*4 bit=8640000 bit=1080000bayt=1054.6875 Kbayt
N=2r .
Bu yerda N kodlanayotgan ranglar soni,
r-rang chuqurligi.
2r-1