Mavzu: Axborot haqida tushuncha. Axboriy jarayonlar. Darsning maqsadi

Oltinchi belgiga ko’ra, OT quyidagi tizimlarga ajratiladi:

• 
  paketli qayta ishlash, ularda bajarishga tegishli dasturlardan EHM ga kiritiladigan va navbatchilik tartibida ustivorlik hisobga olingan holda bajariladigan paketlar (turkumlar) shakillantiriladi.;
  
• 
  vaqtni bo’lish(TSR), unda EHMga bir necha foydalanuvchilarning turli terminallarida kirishning bir vaqtli muloqatli (interaktiv) rejimi ta’minlanadi., ularga navbati bilan mashina zahiralari ajratiladi., bu ishlar xizmat ko’rsatish intizomiga muvofiq operasion tizimga muvofiqlashtiriladi.
  

Ettinchi belgiga muvofiq, OT tarmoqli va lokalga bo’linadi. Tarmoqli OT ma’lumotlardan birgalikda foydalanish maqsadida tarmoqlarga birlashtirilgan kompyuterlar zahiralarini boshqarish uchun mo’ljallangan va butunligi hamda saqlanganligini ta’minlash doirasida ma’lumotlarga kirishni cheklashni kuchli vositalari, shuningdek, tarmoq vositalaridan foydalanishning ko’plab servis imkoniyatlarini o’zida namoyon etadi.
Ko’pgina hollarda tarmoq operasion tizimlari faqat termoqqa xizmat ko’rsatish va birgalikda foydalaniladigan zahiralar uchun ajratiladigan bir va undan ortiq ancha kuchli kompyuter-serverlarga o’rnatiladi. Barcha qolgan OTlar local hisoblanadi va istalgan shaxsiy kompyuterda, shuningdek, ishchi stansiya yoki mijoz sifatida tarmoqqa ulangan alohida kompyuterda foydalanishi mumkin. Hozirgi paytda operasion tizimlarning DOS; OS/2; UNIX; Windows oilalari keng tarqalgan.

DOS oilasidagi operasion tizimlar

Bu oilaning birinchi vakili-MS-DOS tizimi (Microsoft Disk Operating Sustem-Mikrosoft firmasining diskli operasion tizimi) 1981 yilda IBM PC paydo bo’lishi munosabati bilan chiqarilgan.
DOS oilasining operasion tizimlari bir vazifali bo’lib, quyidagi o’ziga xos xususiyatlarga ega:

• 
  EHM li iterfeys foydalanuvchi kiritadigan buyruq yordamida amalgam oshiriladi;
  
• 
  Tizimni EHM ning boshqa turlariga o’tishni soddalashtiradigan tuzilma mavjudligi;
  
• 
  Operativ xotiraga kirish hajmining uncha katta emasligi (640 Kbayt)
  

DOS operasion tizim oilalarining jiddiy kamchiligi ShK va OT zaxiralariga beruxsat kirishdan muhofaza vositalarining yo’qligidir.