Mavzu: Avtomobil kuzovini ta`mirlash ishlari uchun kerakli texnologik jihozlar

Kuzovni tozalash. 
Tozalash ishlaridan maqsad - kuzovda qolgan yuk 
qoldiqlarini yig`ishtirish, yuk avtomobillarining kabinalari, avtobus va engil avtomobil 
salonlarini changdan tozalashdan iborat. Kir va changdan tozalashda junli 
cho`tkalardan, 
qirg`ichlardan 
va 
artish 
materiallaridan 
hamda 
elektr 
changso`rgichlardan foydalaniladi. Ular qo`lda ko`tarib yuruvchi va qo`zg`almas 
bo`lishi mumkin. Elektr changso`rgich chaqmoqollatgich, changso`rgich, uchida 
konussimon kallak va cho`tkali egiluvchan ichak (shlang) lardan iborat (1-rasm). Havo 
so`rish bosimi 11…12 Pa oraliqda bo`ladi. Yirik ATK va avtobus saroylarida 
qo`zg`almas chang so`rgichlardan foydalanish katta samara beradi. 

---

14 
1-rasm.

Tashqi tozalash ishlariga mo`ljallangan 

KSM 750 B XL 
turidagi supirish 
mashinasi (5 o.k. ga ega bo`lgan 
Honda 
dvigatelli, ish unumi 4000 m2/soat, o`tish 
kengligi 100 mm, konteyneri 40 litr, ishchi tezligi 4 km/soat, tashqi o`lchamlari 
1240x690x1150 mm, massasi 80kg). 
Avtomobilni yuvish. 
Avtomobil tashqi qismlarini va shassisini yuvish uchun 
iliq suvdan (25…30°C) foydalaniladi va uning harorati yuviladigan sirt haroratidan 
farqi 18…20°Cdan oshmasligi kerak, aks holda bo`yalgan yuzalarga salbiy tahsir etishi 
mumkin. Avtomobil bosim ostida suv purkab yuvilganda, cho`tka va gubka kabi 
materiallardan foydalaniladi.
Suv sarfini kamaytirish va yuvish sifatini oshirish uchun maxsus sintetik yuvish 
vositalaridan foydalaniladi (progress, avtochaqmoqpun, avtoemulsiya va h.k). Ular o`z 
navbatida yuzadagi kirlarni yumshatadi, moy izini eritadi va yuvishni yengillashtiradi. 
Misol uchun, yengil avtomobil kuzovini yuvishda 40…50 gramm sintetik yuvish 
vositasi ishlatiladi. Sintetik kukunning 7…8 grammi 1 litr, harorati 35…45° suvda 
eritilib, suv purkagich yoki yuvish pistoleti bilan sepiladi. 
Avtomobillarni yuvish ishlari maxsus maydonda va turli ko`rish ariqlarida, 
estakada va ko`targichlar yordamida bajariladi. Ko`rish ariqchalari devorlari, 

---

15 
maydonchalari yuzasi nam o`tkazmaydigan lappakchalar bilan qoplanib, poli suvlar 
oson oqib ketishi uchun 2…3% qiyalikda bo`ladi. 
Avtomobillarning turiga hamda yuvish usuliga qarab, maxsus yuvgichlar qo`lda 
yuvish uchun moslashgan, mexanizatsiyalashtirilgan, avtomatlashtirilgan va aralash 
turda bo`lishi mumkin. 
Oddiy, qo`lda yuvish: shlanga va sepkich yordamida past bosimli 
(0.2…0.4MPA), yuqori bosimli (1…2.5MPA) bo`lishi mumkin.