Мавзу. Аҳолини иш билан бандлиги назариялари ва уларни амалда қўлланилиши 1-машғулот

Бандликни таъминлашга қаратилган илмий қарашлар

Кейнсчилар

Меҳнат бозорини давлат томонидан тартибга солишда иш билан тўла бандликка эришиш
иқтисодиётда иш билан тўла бандликни кафолатловчи ҳеч қандай механизм мавжуд эмас;
иш билан тўла бандлик қонуният эмас, балки тасодиф;
меҳнат бозорига фоиз ставкасининг ўзгариши, нарх ва иш ҳақи нисбати эгилувчанлиги ёрдамида таъсир кўрсатиш имконияти мавжуд эмас;
иш кучига талаб иш ҳақининг ўзгариши орқали эмас, балки умумий талаб ёки ишлаб чиқариш ҳажми орқали мувофиқлаштирилади;
ишсизлик мажбурийдир, аммо бунда ишсизликнинг бир қисми ихтиёрий хусусиятга эгалиги инкор этилмайди.

Бандликни таъминлашга қаратилган илмий қарашлар

Монетаризм

Иш билан бандлик фақат
кутилмаган инфляция билан
боғлиқ
бандлик даражаси қанчалик юқори бўлса, нархнинг келгусида кўтарилиши шунчалик кўпроқ бўлади;
ушбу ҳолат меҳнат шартномалари, контрактларда турли махсус қайдлар орқали бартараф қилинади;
М.Фридманнинг ишсизликнинг табиий даражаси мавжудлиги тўғрисидаги хулосаси муҳим методологик аҳамиятга эга;
давлат бандликнинг табиий даражасини талабни оширишнинг анъанавий (бюджет, кредит) усуллари билан оширмоқчи бўлса, бу чоралар қисқа муддат самара келтиради ва фақат нарх–навонинг кўтарилишига олиб келади

Бандликни таъминлашга қаратилган илмий қарашлар

Институционализм

Давлат меҳнат бозоридаги режали сиёсатини меҳнат бозоридаги институтлар орқали амалга ошириши зарур
меҳнат бозоридаги талаб ва таклифнинг номутаносиблигини ижтимоий назорат тизимини ўрнатиш орқали ҳал этиш мумкин;
қобилиятига мос танлаган касби бўйича ўқиш, меҳнат жараёнига қўшилиш, малака ошириш, хизмат вазифасида кўтарилиш учун имкониятлар яратиш;
ходим ва унинг оиласи муносиб турмуш кечиришини таъминлаш даражасида меҳнатни рағбатлантириш;
ходимлар ва иш берувчилар ўртасидаги меҳнат муносабатларини тартибга солиш.