Mavzu: Anorganik moddalarning asosiy sinflari orasidagi genetik bog`lanish

III. Yangi mavzu bayoni

O`qituvchi: Biz keljakda kim bo`lishimizdan qat`iy nazar, o`qituvchimi, shifokormi, quruvchimi, oshpazmi, bog`bon yoki dehqonmi, agronom bo`lamizmi bizga kimyo fani va kimyoviy elementlarni bilish kerak bo`ladi.

(Kimyo darsida axborot kommunikatsion texnologiyalardan samarali foydalanish maqsadida videoproyektor orqali elektron darslik va mavzuga doir o`quv filmi namoyish etiladi)

Har qanday kimyoviy birikmalar orasida genetik bog`lanish bo`ladi. Masalan,

1. 
   Oddiy moddalardan murakkab moddalar olish mumkin:
   

4P+5O = 2P O yoki 2H +O = 2H O

2. 
   Murakkab moddalardan oddiy moddalarni olish mumkin:
   

2HgO 2Hg+ O yoki 2H O 2H +O

3. 
   Oksidlardan asos, kislota va tuzlarni olish mumkin. Aksincha asos, kislota va tuzlardan oksidlarni olish mumkin:
   
   1. 
      Na O+ H O= 2Na OH
      

b) SO + H O= H SO

c) CaO+ Si O = Ca Si O

d) Cu(OH) = CuO+ H O

e) H CO = CO + H O

f) CaC O = CaO+ CO

4. Asoslardan oksid va tuzlarni yoki aksincha oksid va tuzlardan asoslarni olish mumkin:

1. 
   Fe(OH) = FeO+ H O
   
2. 
   Cu(OH) + 2HCl= CuCl + 2H O
   
3. 
   CaO+ H O= Ca(OH)
   
4. 
   FeCl +2KOH= Fe(OH) +2KCl
   

5. Kislotalardan oksid va tuzlar yoki aksincha oksid va tuzlardan kislotalar olish mumkin:

1. 
   H Si O =SiO + H O
   
2. 
   HNO +NaOH=NaNO + H O
   
3. 
   P O +3 H O=2H PO
   
4. 
   K S+2HCl=H S+2KCl
   

(Laboratoriyada mavjud moddalardan foydalanib yuqorida yozilgan reaksiyalarni amaliy tarzda namoyish qilish orqali o`quvchilarning qiziqishlarini orttirish mumkin.)