Mavzu: Analiz va sintez, klassifikatsiya. Taqqoslash va umumlshtirish. Psixologik taqdqiqotlarni o‘tkazish etikasi

Eksperiment tadqiqot usuli sifatida quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi:
1. Tadqiqotchi o`zini qiziqtirgan hodisani ataylab yaratadi, jonlantiradi.
2. Tasodifiy sharoitlarning ta'sirini istisno qiladigan hodisani nisbatan sof shaklda kuzatish imkonini beruvchi maxsus eksperimental muhit yaratiladi, bu oddiy kuzatish usuli bilan ko'pincha hodisalar o'rtasida mavjud bo'lgan haqiqiy aloqalarni ochishga to'sqinlik qiladi.
3. O‘rganilayotgan hodisa tadqiqotchiga qancha kerak bo‘lsa, shuncha takrorlanadi.
4. O`rganilayotgan hodisaning davom etish shartlari tabiiy ravishda o`zgaradi.
5. Qoida tariqasida, eksperimental usul maxsus aniq o'lchash uskunalari bilan jihozlangan bo'lib, bu o'rganilayotgan hodisaning miqdoriy tavsifini olish va natijalarni statistik ishlov berishga imkon beradi, bu ko'pincha o'rganilayotgan qonuniyatlarni tavsiflash uchun zarurdir. .
Suhbat- psixologik tadqiqotlar o'tkazishda ko'pincha sub'ektlar shaxsiyatining psixologik xususiyatlarini (ularning e'tiqodlari, qiziqishlari, intilishlari, jamoaga munosabati, o'z vazifalarini tushunishlari), shuningdek, yashash sharoitlarini tavsiflovchi ma'lumotlarni to'plash zarur bo'ladi; va hokazo. Bunday tadqiqotlarda oddiy kuzatish usuli unchalik qo'llanilmaydi, chunki bu masalalar bo'yicha har qanday batafsil materiallarni olish juda uzoq vaqt talab etadi.
Bunday hollarda suhbat usuli muvaffaqiyatli qo'llaniladi, bu asosan ushbu tadqiqotda muhim bo'lgan cheklangan miqdordagi savollar atrofida to'plangan kuzatishga yo'naltirilgan. Bu usul tadqiqotchini qiziqtirgan masalalar bo'yicha suhbat o'tkazilayotgan odamlar bilan tasodifiy suhbatdan iborat (suhbat so'rovnomaga aylanmasligi kerak).
Bu holda to'plangan ob'ektiv material tabiiy ravishda nutq shakliga ega. Tadqiqotchi o'rganilayotgan hodisani suhbatdoshlarning nutq reaktsiyalariga qarab baholaydi .
Suhbat usulidan to'g'ri foydalanish quyidagilarni o'z ichiga oladi:
tadqiqotchining suhbatdan ancha oldin o'rnatilgan sub'ektlar bilan shaxsiy aloqasi mavjudligi;
puxta o‘ylangan suhbat rejasiga ega bo‘lish;
tadqiqotchining bevosita savollarni emas, balki uni qiziqtirgan materiallarni olishning bilvosita usullarini qo'llash qobiliyati;
tadqiqotchining jonli suhbat davomida uni qiziqtirgan faktlarga aniqlik kiritish, yozib olish yoki stenografiyaga murojaat qilmasdan ularga aniqlik kiritish qobiliyati;
keyingi kuzatishlar natijasida olingan ma'lumotlarning ishonchliligini boshqa shaxslardan olingan qo'shimcha ma'lumotlar yordamida aniqlashtirish va boshqalar.