Mavzu. Amperometriya

19.3-chizma. Galvanostatik kulonometriya usuli qurilmasining tuzilishi:
1-kalit; 2- ampermetr; 3-o‘zgaruvchan tok manbai;4-elektrolitik bo ‘g ‘in;
5-galvanostat;6- voltmetr; 7-taymer
Kulonometrik titrlashda titrant elektroliz natijasida hosil qilinadi. Bu usulda moddaning miqdorini aniqlash uchun titrant hosil qilishda sarflangan elektr miqdori qiymatidan foydalaniladi. Moddaning massasi

tenglama yordamida hisoblanadi. Agar titrant aniqlash o ‘tkazi!ayotgan eritm aning bevosita o‘zida hosil qilinsa, usul ichki generatsiyali kulonometrik titrlash deb, boshqa idishda hosil qilinib, aniqlanadigan modda eritmasiga kiritilsa, usul tashqi generatsiyali kulonometrik titrlash deb yuritiladi. Kulonometrik titrlashda oxirgi nuqta turli xil usullar (potensiometriya, amperometriya, biamperometriya, fotometriya va hk.) yordamida aniqlanadi.
Hozirda kulonometriyaning yangi usullari ishlab chiqilgan. Bular jumlasiga, differensial kulonometriya, substexiometrik (inversion) kulonom etriya, xronokulonom etriya, kulonopotensiografiya va boshqalami kiritish mumkin. Bu usullar tahlil uchun kam vaqt talab etadi, ularning aniqlik darajasi ancha yuqoridir.
Nazorat savollari
1. Amperometrik titrlashda tok kuchi qiymatiga qanday omillar ta’sir ko'rsatadi? Indikator elektrodi materiali, uning yuzasi, depolyarizatorning konsentratsiyasi, harorat va boshqa omillar titrlash jarayoniga ta ’sir ко ‘rsatadimi? В и ta ’sir qanday hisobga olinishi kerak?
2.Bitta va ikkita indikator elektrodli amperometrik titrlash usullarida egri chiziqlarning shakli qanday omillarga boqliq? Uni qanday tushuntirish mumkin?
3.Amperometrik titrlashning dastlabki va hozirgi ko'rinishlari qachon va kimlar tomonidan tavsiya qilingan? Ular orasida qanday farq bor?
4. Kulonometriya usuli nimaga asoslangan? Uning aniqligi va sezuvchanligi qanday? Kulonometrik aniqlashlarda elektr miqdorining qanday ahamiyati bor?
5. Elektr kimyoviy va kimyoviy reaksiyaning tugash paytini qanday aniqlash mumkin? Analiz uchun ularning ahamiyatini aytib bering.
6. Potensiostatik va galvanostatik kulonometriya usullarining qo'llanilishini asoslang.

Kulonometriya aniqlanatugin zat muǵdarın elektroksidlanish yamasa elektroqaytariw ushin elektroximiyalıq reakciyalarġa sariplanatugin tok mugdarini ólshewlerge tiykarlanǵan analiz usılı.

Elektroliz processinde oksidlengen yamasa qaytarılġan zat muġdarı elektrolizerden ótken elektr togı muġdarına tuwrı proporcional.
m=kQ

Bir qıylı tok muġdarı ótkende elektrod betinde erigen yamasa elektrodlarda ajıralıp shıqqan zat massası olardıń elektroximiyalıq ekvivalentine proporcional boladı:

m₁k₁=m₂k₂
k-elektroximiyalıq ekvivalent, elektroliz processinde 1 kl tok ótkende elektrodta ajiralıp shıġatuġın zat massasi.
Birlesken Faradey nızamına kóre, elektrodta ajıralıp shıqqan zat massasi jumsalġan tok muġdarına proporcional boladı
m=N·Q= (Q·M)/z·F
Bul erda N - zattıń buyımları sanı ; M - elektrokimyoviy reakciya ónimleriniń molyar yamasa atom massası ; Q - kulon daǵı elektr muǵdarı ; z - elektrokimyoviy reakciyalarda qatnasatuǵın elektronlar sanı ; F - Faradey sanı

Birlashtirilgan Faradey qonuniga ko'ra, elektrodlarda ajralib chiqqan moddaninġ massasi, ushbu jarayonda sarflangan tok miqdoriga mutanosib bóladi

m=N·Q= (Q·M)/z·F
bu erda N - moddaning mollari soni; M - elektrokimyoviy reaktsiyamahsulotlarining molyar yoki atom massasi; Q - kulondagi elektr miqdori; z - elektrokimyoviy reaktsiyalarda qatnashadigan elektronlar soni;F - Faradey soni.