Mavzu: Agrobiznesda innovatsion faoliyatini moliyalashtirish yo`llari Reja: Kirish

11.3. G’allachilikning xalq xo’jaligidagi axamiyati
G’allachilik o’simlikchilikning yetakchi tarmog’i hisoblanadi va aloxida xalq xo’jaligi axamiyatiga ega. O’zbekiston aholisi iste’mol qiladigan oziq-ovqatlarida katta kalloriya hamda oqsil hisobida olingan don maxsulotlarining hissasi 50-60 foizni tashkil etadi. Respublikada aholi jon boshiga non, vermishelь, makaron, guruch, mosh, no’xat, loviya va boshqa g’alla mahsulotlaridan tibbiy me’yorlarga nisbatan ko’proq iste’mol qilinadi. Ozuqabop donlardan, chorvador olimlar tomonidan aniqlangan me’yorlarda, oziqlantirish zotli chorva mollari potentsial maxsuldorligi imkoniyatlaridan to’laroq foydalanishga sharoit yaratadi. Don oziq-ovqat sanoati uchun xom ashyo hisoblanadi va uning rivojlanish darajasiga bevosita ta’sir ko’rsatadi.
G’allachilikning qo’shimcha mahsulotlari (somon, poxol, poya va x.k.)dan chorva ozuqasi, to’shama organik o’g’it, qog’oz va boshqa sanoat tarmoqlarida xom ashyo sifatida foydalanish ham yuqori iqtisodiy samara beradi. Donchilikning asosiy va qo’shimcha mahsulotlarini ko’paytirish va sotishni tashkil etish mamlakatning sotsial-iqtisodiy rivojlanishi hamda axolini arzon oziq-ovqat va boshqa maxsulotlar bilan ta’minlash uchun qulay sharoit yaratadi. O’zbekistonda 2012 yilda tashkil topgan chakana baholarda 1 kg yumshoq bug’doydan tayyorlangan1,2 kg I nav non maxsulotini sotishdan 1600 so’m pul tushumi olinadi. Bundan tashqari kepak va somon mahsulotlaridan 290-300 so’mga yakin pul olinadi. Demak 1 kg bug’doydan olingan asosiy va qo’shimcha mahsulotlarning qiymati 1890-1900 so’mga tengdir. O’zbekiston iqlim sharoitida kuzgi g’alla ekilgan maydonlarda ikkinchi ekin (chorva ozuqasi, kartoshka va sabzavot)lardan maxsulotlar olish mumkin.
Demak, g’allachilikni intensiv rivojlantirish yer, suv va boshqa resurslar potentsialidan samarali foydalanishga sharoit yaratadi. Ammo, ayrim tarixiy davrlarda O’zbekistonda g’allachilikning rivojlanish darajasi bozor iqtisodiyoti hamda mustaqil rivojlanish talablariga to’laroq javob bermagan.