Мавзу 4 ekonometrik modellarni ishonchliligi va ularning

BASHORATLASH XATOLIGI

Bashoratlashdagi o’rtacha xatolik quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
bu erda: S
)
ˆ
2
( y  y


n  2
x
qold
- qoldiq dispersiya.
Ishonchlilik intervali esa yˆb  t  my ifoda bilan aniqlaniladi.
b
1
(x  x)2
m  S  1  
n
b
(x  x)2
qold
yb

BASHORATLASHDAGI XATOLIK

Yuqoridagi misol ma’lumotlari asosida erkli o’zgaruvchi x ning bashorat qiymati
xb  4 bo’lganda bashoratlashdagi o’rtacha tasodifiy xatolikni hisoblaymiz:
10,857
  8,01.



1 (4  3,143)2 
my  53  1  7 
b
xb  4 bo’lganda yˆb bashorat qiymati quyidagiga teng:
yˆb  5,79  36,84  4  141,57.

BASHORATNING ISHONCHLILIK INTERVALI

Yuqoridagi ma’lumotlar asosida y ning bashorat qiymatini ishonchlilik intervalini 0,95 ehtimollik bilan hisoblaymiz.
141,57  2,57 8,01  141,57  20,59 .
Bundan quyidagi ishonchlilik intervalini topamiz.
120,98  yˆb  162,16 . mumkin.

TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR VA TOPSHIRIQLAR

1.
2.
3.
Ko’p omilli regressiya modellarining xususiyatlari nimalardan iborat? Ko’p o’lchovli regressiyaning asosiy maqsadi nima?
Ko’p omilli regressiya tenglamalarini tuzishda qanday masalala echiladi?
4. Ko’p omilli regressiya modellariga kiritiluvchi omillar qanday talablarga javob berishi kerak?

• Ko’p o’lchovli regressiya modellarida e’tiborga olingan va olinmagan omillarning ta’siri qaysi ko’rsatkichlar orqali baholanadi?
• Ko’p o’lchovli regressiya tenglamasida o’zgaruvchilar oldidagi parametrlarni

y  200 1,2  x1 1,1 x2   , tenglama misolida tushuntirib bering.

• “Toza” regressiya koeffitsientlari deb qaysi koeffitsientlarga aytiladi va ular nimani tavsiflaydi?
• Istemol masalalarini o’rganganda v, v0, v1 koeffitsientlar nima deb nomlanadi va ular qanday ma’noni anglatadi?

1. Darajali funktsiyalarda elastiklik koeffitsientlari nimani anglatadi?

2. yˆ
 0,38  x3,31  x1,45
x 1 2
regressiya tenglamasini elastiklikka bog’lab sharxlab
bering.

• Ko’p omilli regressiya tenglamasining parametrlarini baholashning qanday usullari mavjud?
• Ko’p omilli regressiya tenglamasining parametrlarini baholashning

determinantlar usulini aytib bering.

1. Ko’p omilli regressiya tenglamasining parametrlarini baholashning

standartlashgan masshtabga o’tish yo’li bilan echish usulini aytib bering.

• Standartlashgan regressiya koeffitsientining ma’nosi nimadan iborat?
• y  200 1,2  x1 1,1 x2   , ishlab chiqarish funktsiyasini elastiklikka bog’lab va

1 2
x
t y  0,5  t
shu funktsiya uchun  0,8  tx . standartlashtirilgan
regressiya
tenglamasini tavsiflab, omillarning muximlik darajasi haqida o’z fikringizni ayting.