Mavzu: №1 Neft va gaz mahsulotlarini fizik-kimyoviy tahlil qilish usullari haqida ma’lumot

2. Solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik. Solishtirma qarshilikka teskari qiymat solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik () deyiladi va quyidagi formula bilan ifodalaniladi:

(Om^-sm^-1)

SHunday qilib, solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik deb yuzalari 1 sm² bo‘lgan o‘zaro 1 sm masofada joylashgan elektrodlar orasidagi eritmaning elektr o‘tkazuvchanligiga aytiladi.

3. Ekvivalent elektr o‘tkazuvchanlik. Qalinligi 1 sm va unga tushirilgan elektrodlarning sirt yuzasi 1 sm² teng bo‘lgan 1 g-ekv elektrolit saqlagan eritmaning elektr o‘tkazuvchanligiga ekvivalent elektr o‘tkazuvchanlik deyiladi (,Om^- sm² /g-ekv) va u quyidagi formula bilan hisoblanadi:

bunda, S - elektrolitning konsentratsiyasi, g-ekv,

V - 1 g-ekv erigan modda saqlagan eritmaning, sm³ dagi hajmi.

Ion (kation, anion) larning 1 sek-da tashigan tok miqdori (kulonda) quyidagi formula bilan hisoblanadi:

bunda,  - elektrolitning dissotsiatsiyalanish darajasi

E - elektrodlar orasidagi potensiallar farqi, V

₊ + _- - potensial 1 V bo‘lganda kation va anionlarning 1 sm masofani o‘tishdagi absolyut harakat tezligi

F - Faradey soni, 96500 kulon.

Om qonuniga muvofiq W = J/E, bunda elektr o‘tkazuvchanlik:

Umuman, S = 1sm² ,l = 1 sm bo‘lganda aniqlangan elektr o‘tkazuvchanlik W, solishtirma elektr o‘tkazuvchanlikni N ifodalaydi.

Ekvivalent elektr o‘tkazuvchanlik  = HV, V=1000/C ekanligini bilgan holda:

kelib chiqadi.

Ionlarning absolyut tezligi juda kichik bo‘lganligi sababli, F marta katta bo‘lgan qiymat-ionlarning harakatchanligidan (₊ + _-) foydalanamiz:

=  (₊ + _-) yoki  = ⁰

 = 1 bo‘lganda, ⁰ = ₊⁰ + _-⁰

SHunday qilib, (chegara) cheksiz suyultirilgan eritmaning ekvivalent elektr o‘tkazuvchanligi suyultirilgan eritma (chegara) ekvivalent elektr o‘tkazuvchanliklarning yig‘indisiga yoki cheksiz suyultirilgan eritmadagi kation va anionlar harakatchanliklarining yig‘indisiga teng. Bu Kolraush tomonidan ta’riflangan additivlik (ionlar harakatining mustaqillik) qonuni deyiladi. Elektr o‘tkazuvchanlikning qiymati eritma konsentratsiyasi, harorat , erigan modda va erituvchi tabiatiga bog‘liq.