|
"Ilmiy tadqiq metodikasi’’ bo`lg`usi tadqiqotchilarda, ilmiy ishga onglilik bilan yondashish, mustaqil ilmiy ish olib borish ko`nikmalarini hosil qilishga xizmat qiladi.
Buo`quvfanibo`yichahozirchamaxsusdarslikbo`lmasa-da, ayrim-ayrimmavzularibo`yichailmiytadqiqotlar, yoshtadqiqotchilaruchuntavsiyalaranchaginadir.
Voqelikhodisavaqonuniyatlarihaqida ilmiytushuncha hosilqilishesadialektikmantiqtamoyillaribilanamalgaoshiriladi. Shuninguchun dialektika, dialektikmantiq (dialektiklogika) bilanaloqadorharqandaytadqiqot (bundayishlaresafandajudako`pdir) aynizamondailmiytadqiqmetodologiyasigahamaloqadordir.
Shubilanbirgaturkiytillargrammatikqurulishiningtadqiqimetodologiyasimuammolaribilanshug`ullanganVasiliyRadlov, PlatonMelioranskiy, SergeyIvanov, ViktorGuzev, DmitriyNasilovkabiturkiyshunoslar, AyyubG`ulomov, G`anijonZikrillayev, OdiljonBozorov, NizomiddinMahmudov, AbduhamidNurmonov, ShohidaShahobiddinova, MuhabbatQurbonova, BaxtiyorMengliyevkabio`zbektilshunoslari, FransBopp, AvgustShleyxer, VilhelmHumboldt (XIXasr), YuriyApresyan, VadimSolnsev, Ferdinandde. Sossyur, NikolayTrubetskoy, RomanYakobson, ViktorVinogradov, NatalyaShvedova, ValentinaYarseva, OlgaAxmanova, AnnaUfimsevakabig`arbtilshunoslaritadqiqotlaridafalsafiyadabiyotlargahavolajudako`puchraydi. Bundayhavolalarmazkurtilshunoslarninglisoniyhodisalarhaqidailmiytushunchahosilqilishtamoyillaribilan (ya`nitilhodisalarigailmiy-dialektikmantiqtalablarigamuvofiqilmiyta`rifberishgaintilishbilan) maxsusshug`ullanganliginatijasidir.
Lingvistik tadqiq metodlariga bag`ishlab yozilgan adabiyotlar soni ham juda ko`pdir.
a) "Общее языкознание. Методы лингвистических исследований. Под редакцией Б. А. Серебренникова" (M. : Наука. 1973 ) kitobhambungamisol bo’ladi.
b) Shuningdek, o`zichiga 4338 nomdailmiyadabiyotsharhiniolgan "Общееязыкознание. Библиографический указатель литературы" М.: Наука, 1985";
c) 1849 nomdagiilmiyadabiyotsharhiniqamrabolgan "Библиографический указатель литературы по языкознании изданной с 1918 по 1957 год. Выпуск I. Книги и сборники на русском языке. М.: 1958.
d) 2875 ilmiyadabiyotsharhiniberadigan "Структурное и прикладное языкознание. Библиографический указатель литературы, изданной с1918 по 1962 г. М. : Наука. 1965" kitoblarisiznibuyo`nalishdagiilmiyadabiyotlarbilantanishtiradi.
Ilmiy tadqiqot jarayoni bo`yicha adabitotlardan eng sarasi buyuk allomalar Ibn Sino, Forobiy, Beruniy, Muhammad Xorazmiy, Ahmad Farg`oniy, Mirzo Ulug`bek Tarag`ay, Imom Ismoil Buxoriy, Mirzo Bobur, Jaloliddin Rumiy, Mir Alisher Navoiy, Mahmud Koshg`ariy, Isaak Nyuton, Galileo Galiley, Nikolay Kopernik, Albert Eynshteyn, Dmitriy Mendeleyev, Immanuil Kant, Fridrix Gegel kabi yuzlab olim va fozillar haqidagi ilmiy-badiiy asarlardir. Shuningdek, olimlarning o`z ilmiy tadqiqotlari, kashfiyot va faoliyatlari haqida asarlari, tadqiqotchilarning ilmiy jarayon haqidagi asarlari ham bu kurs mohiyati va ilmiy tadqiq jarayonini uqishga katta foyda beradi. Shuning uchunyuqorida tavsiya etiladigan adabiyotlar ro`yxati, asosan, bo`lajak tadqiqotchini bunday ishga yo`naltiruvchi bir ko`rsatkichdir, xolos.
Eslatma
1. Tadqiqot metodi- Tadqiqotda qo’llaniladigan usullar.
2. Tadqiqot metodologiyasi- Tadqiqot obyektini mukammal tadqiq etish uchun nimalarni izlashi, nimalarni izohlashi, nimalarni ochib berishini ko’rsatadi.
3. Tadqiqot Metodikasi – Tadqiqot ishi obyekti haqida ilmiy bilim hosil qilish yo’l yo’riqlari.
Tadqiqot metodikasining tarkibiy qismlari:
1. Mavzu tanlash. Obyekt va predmetni tanlash
2.Material yigish
3. MAvzuning o’rganilish tarixi
4. Mavzu dolzarbligi
5. Ilmiy va amaliy ahamiyati
6. Tajribalar o’tkazish
7.Natijalarni sistemalashtirish
8. Xulosalash.
Demak , tadqiqot metodikasi o’z ichiga quyidagilarni oladi:
1. Tadqiqot metodologiyasi.
2. Tadqiqot metodlari.
3. Taqdiqot bosqichlari va jarayonlari.
SAVOLLAR.
1."Ilmiy tadqiqot (ijod) metodologiyasi" kursning maqsadi nima?
2. Tadqiqot metodi tushunchasini izohlang.
3.Tadqiqot metodologiyasi tushunchasi nimani anglatadi?
4. Ilmiy tadqiqot metodikasi o’z ichiga nimani oladi?
5. Ilmiy tadqiqot metodikasining asosiy tarkibiy qismlari qaysilar?
6. Tadqiqot mavzusi ahamiyatliligi qanday belgilanadi?
7.O’zingiz tanlagan magistrlik dissertasiyangizning:
a.Obyekti nima?
b.Qaysi metodlardan foydalanmoqchisiz?
c.TAdqiqotingiz metodologiyasi nimalardan iborat?
Do'stlaringiz bilan baham: |
