Mavzu-1 “ Linvistik va metodik tadqiqot asoslari maxsus kursiga kirish” fanining kursning maqsad va vazifalari

д) Тажриба(эксперимент)эмпирик тадқиқотнинг юқорида кўриб ўтилганусулларидан фарқли ўлароқ анча умумий илмий қўйилган усул ҳисобланади. Бунда фақат кузатиб ва ўлчабгина қолинмай, балки объект ёкитадқиқот объектининг ўзи мавжуд бўлган шароит муайян тарздаўзгартирилади. Эксперимент натижасидабирёкибирнечаомилларнибошқалар омилларгатаъсирини ҳам аниқлашмумкинfor instance: The impact of Polysemy in bilingual learners. Кузатишданфарқлиўлароқ эксперимент тажрибатакрорланишинитаъминлайди, объектхусусиятинитурлишароитлардатадқиқэтишваобъектни «соф ҳолда»ўрганишгаимконберади.Эмпириктадқиқотусуллариилмийбилишдамуҳимаҳамиятгаэга.Улар фақат фаразни далиллаш учун асос бўлибгина қолмай, балки кўпинчаянги илмий кашфиётлар, қонунлар ва бошқаларнинг манбаи ҳамдир.
III.Эмпирик ваназарийтадқиқотлардатаҳлилва синтез, дедукция ваиндукция, абстрактлашкаби универсал усулларкенгқўлланади.
a)Таҳлил (Анализ)усулинингмоҳиятитадқиқотобъектинификранёкижисмантаркибийқисмларгаажратишданиборатдир. Мазкурҳолдаобъектнингайрим
унсурларинингмоҳияти, уларнингбоғлиқлигиваўзаротаъсириўрганилади.(The Phenomenon of Interference can be investigated by dividing this phenomenon into Negative transfer and Positive transfer).
б) Таҳлил (Анализ)дан фарқли ўлароқ синтез тадқиқот объектини яхлит бир бутунсифатида қисмларининг бирлиги ва ўзаро боғлиқлигида билишдан
иборатдир. Синтез усули таркибий қисмлари таҳлил(анализ) қилингандан сўнгмураккаб системаларни тадқиқ қилиш учун қўлланади.Таҳлил(анализ) ва синтез усуллари бир-бири билан боғлиқ ва илмий-тадқиқотвақтида бири иккинчисини тўлдиради. Улар ўрганилаётган объектнингхоссаси ва тадқиқот мақсадига боғлиқ ҳолда турли шакллардақўлланилиши мумкин. Эмпирик, унсурий-назарий, тузилмавий-генетиктаҳлил(анализ) ва синтез мавжуддир.
Эмпирик таҳлил(анализ)ва синтез объект билан юзаки танишишда қўлланилади.Бу ҳолда объектнинг айрим қисмлари ажратилади, унинг хусусиятлари аниқланади, оддий ўлчашлар ва умумий юзасидаги нарсаларни қайд этиш амалгаоширилади. Таҳлил ва синтезнинг бундай шакли тадқиқот объектиниўрганишга имкон беради, лекин буларнинг моҳиятини очиш учун камликқилади.Тадқиқэтилаётган объект моҳиятиниўрганишучунгуманитар-назарийтаҳлилвасинтезданфойдаланилади.Тадқиқ этилаётган объект моҳиятига чуқурроқ кириб бориш учунтузилмавий генетик таҳлил ва синтез имкон беради. Таҳлил ва синтезнингбундай шаклида тадқиқот объекти моҳиятининг барча томонларига асосийтаъсир кўрсатувчи энг муҳим унсурлар ажратилади.