Mavzu : O’simlik jamoasi fitosenoz tarkib



Download 360,38 Kb.
Sana25.04.2022
Hajmi360,38 Kb.
#580350
Bog'liq
4.Osimlik jamoasi tarkibi

Mavzu : O’simlik jamoasi fitosenoz tarkib

Har qanday ekologik tizimning asosini oziq zanjiri tashkil qiladi. Har bir trofik darajada biomassaning shakllanishiga oziqning hammasi ham sarf bo’lmaydi. Oziqning hazm bo’lmagan qismi tashqariga chiqariladi bu - ekskretsiya deyiladi.

  • Oziqning o’zlashtirilganlik darajasi oziqning tarkibi va organizmning biologik xususiyatlari bilan bog’liq bo’lib 12- 75 % tashkil qiladi
  • Oziq zanjiridagi organizmlar sonini yoki massasini to’rtburchak shaklda joylashtirib chiqilsa, matematik jihatdan piramidaga o’xshash shakl hosil bo’ladi . Ekologik piaramida ekosistemadagi organizmlarning nisbatini ko’rsatuvchi grafikdir. Bu grafikning eng pastki asosini produsentlar tashkil etadi.

yirtqich
O’txo’r
O’simlik

O’rmon ekosistemalarida va suvda produsentlarga nisbatan konsumentlar soni ko’p bo’ladi. Shuning uchun o’rmon va suv ekosistemalarida ekologik piramida teskarisiga hosil bo’ladi. Ya’ni ekologik piramidaning asosi ingichka yuqori qizmi esa katta bo’ladi.

  • O’rmon ekosistemalarida va suvda produsentlarga nisbatan konsumentlar soni ko’p bo’ladi. Shuning uchun o’rmon va suv ekosistemalarida ekologik piramida teskarisiga hosil bo’ladi. Ya’ni ekologik piramidaning asosi ingichka yuqori qizmi esa katta bo’ladi.

yirtqich
O’txo’r
O’simlik

Ekologik piramida qoidasi


Masalan

produsentlar

Birinchi tartib konsument

Ikkinchi tartib konsument

Uchinchi tartib konsument

1000 kj

100 kj

10 kj

1 kj

I o’simlik - 10000 kg

  • I o’simlik - 10000 kg
  • II o’txo’r - 1000 kg
  • III yirtqich - 100 kg
  • IV yirik yirtqich - 10 kg
  • Ekologik piramida qoidasi: Oziq bir trofik darajadan ikkinchi trofik darajaga o’tganda 10 % ga proggressiv kamayib boradi .

Ekologik piramidani dastlab nemis olimi R.Lindeman o’rgangan va uni 10 % qoida deb atagan. Keyinchalik bu qonunni 1927 yilda angliyalik olim Ch. Elton o’rgangan va Ekologik piramida qoidasi deb fan kiritgan .

  • Ekologik piramidani dastlab nemis olimi R.Lindeman o’rgangan va uni 10 % qoida deb atagan. Keyinchalik bu qonunni 1927 yilda angliyalik olim Ch. Elton o’rgangan va Ekologik piramida qoidasi deb fan kiritgan .
  • Ekologik piramida ekosistemadagi produsent , konsument va redusentlarning o’zaro nisbatini ko’rsatadigan grafik tasvirdir.
  • Ekologik piramida 3 xil bo’ladi :
  • Son
  • Biomassa
  • energiya

Masalan:

  • Masalan:

yirtqich
O’txo’r
O’simlik
Redutsent soni
Produsent soni
O’simlik soni
Redusent massasi
Produsent massasi
O’simlik massasi
energiya
energiya
energiya

Mavzuni mustahkamlash uchun masalalar

  • Mavzuni mustahkamlash uchun masalalar
  • 4 masala. Produsentning biomassasi – 700 000 kg. Qarchig’ayning biomassasi – 7 kg. qarchig’ay nechanchi tartib konsument bo’la oladi.
  • Yechilishi

Produsent

Birinchi tartib konsument

Ikkinchi tartib konsument

Uchinchi tartib konsument

To’rtinchi tartib konsument

700000 kg

70000 kg

7000 kg

700 kg

7 kg
  • 5 masala.
  • O’simlik - quyon- tulkidan iborat oziq zanjirida o’simlik massasi 100 t. Agar bir tulkining massasi 10 kg bo’lsa, tulkilar populyatsiyasidagi individlar sonini aniqlang.
  • 100 t * 1000= 100 000 kg o’simlik
  • O’simlik- quyon- tulki
  • 100 000 kg 10 000 kg 1000kg
  • 1000kg / 10 kg = 100 ta javob : 100 ta tulkidan iborat.
  • E’tiboringiz uchun rahmat

Download 360,38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish