Mavzu : Nutq uslublari. So’zlashuv uslubi

35-MAVZU: Kirish. Adabiyot – ma’naviyatni yuksaltirish vositasi

Reja:

1. Adabiyot – ma’naviyatni yuksaltirish vositasi

2. Badiiy adabiyot inson kamolotida asosiy vosita ekanligi.

3. Insonning eng yaxshi fazilatlar sohibi, mustaqil, erkinshaxs sifatida shakllanishida, o’z – o’zini tarbiyalashida adabiyotning ahamiyati.

Tayanch so’z va iboralar: Adabiyot, ma’naviyat,kitob

Yaxshi kitob, betakror badiiyasar inson ma’naviyatini shakl lantirish va boyitishdagi engasosiy manbalardan biridir. Darhaqiqat,umrboqiy kitoblarda olam va odam haqidagi hammabilimlar jamlangan bo‘ladi. Ulardan har kim o‘z qiziqishiga mos mavzularni, ehtiyojlariga ko‘ra ma’lumotlarni topadi. Zero, kitoblar siz-u bizni ezgulik va yaxshilikka, mehr va muruvvatga, ijod va ijodkorlikka undaydi. Hayotning turli bosqichlarida insonning olamga qarashlari, qiziqish va ehtiyojlari ham o‘zgarib, takomillashib boradi. Uni inson va jamiyat, muayyan shaxs ruhiyati kabi masalalar ko‘proq qiziqtira boshlaydi. Yaxshi kitoblar qiziqishlarga munosibjavob beradigan eng muhim manba sanaladi. Aslida,kitob o‘qishni bolalar ham, kattalar – hamma yaxshi ko‘radi.Chunki kitob har bir inson hayotida, dunyoqarashiningshakllanishi va kenga yishida alohida o‘rin tutadi; undan harbir tafakkur egasi o‘ziga mos va munosib bo‘lgan ma’naviyozuqa oladi.

Kitoblarni o’qib, ajdodlarimizning vatan, millat ravnaqi, erk-u ozodligiyo‘lidagifidoyiliklari, mardonavorliklari, jasoratlari bayonidan,mehnatsevar va tadbirkor, aqlli, dono, ijodkor, kamtar, yuksakinsoniy fazilatlar bilan ziynatlangan odamlar tasviridanqanchalik mamnunlik tuygan bo‘lsak, aksincha, qo‘rqoq vaxiyonatkor, johil va nodon, ishyoqmas va tanbal, loqayd vamadaniyatsiz kimsalar obraziga duch kelganda ichimizda birafsus-nadomat va ranjishlar paydo bo‘ladi. Bu hol Sizning ko‘nglimizda o‘zbekona milliy-ma’naviy hayot tarzimizga mos va munosib fazilatlar shakllanib borayotganidan darak beradi. Hadisi sharifda aytilganidek, «... Agar siz yaxshi narsalarni ko‘rib xursand bo‘lsangiz va, aksincha,yomon narsani ko‘rib ranjisangiz, haqiqiy mo‘min ekansiz».Bu yaxshi insonga xos xislat belgisidir.

Kitobxonlik madaniyatining yuksalishida o‘z ustida ishlashning,
mustaqil va ijodiy faoliyatning ahamiyati beqiyos.
Shuningdek, ulug‘ ajdodlarning hayoti va ijodidan saboq
olish, ular yozib qoldirgan hayotiy hikmatlardan bahramand
bo‘lish ham lozim.

Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar:

1. Yozgita’tildaqandaybadiiyasarlaro‘qidingiz?

2. Ularorasidasizgaengkuchlita’sirqilganiqaysiasarbo‘ldi? Negashundaybo‘lganiniizohlang.

2. Asartanlashvaunimutolaaqilishda, asosan, nimalargae’tiborberdingiz?

3. Ko‘pkitobo‘qiganinsonma’naviyatigaqandaybahoberasiz?

Fikringiznihayotiymisollarasosidaizohlang.

4. O‘zbekadiblariningma’naviyatga, adabiyotgadoirqaysihikmatliso‘zlarinibilasiz?

5.Badiiyadabiyotninginsonqalbivajamiyathayotigata’sirito‘g‘risidamisollarasosidafikrbildiring.

6. Ta’tildavomidao‘zingizo‘qiganbadiiyasarlargaannotatsiya(qisqachaizoh) yozing.