Mavzu : jismlarning o`zaro ta'siri. Kuch darsning maqsadi

Kuch dinamomelr yordamida o`lchanadi.
Dinamometrlar qo`llanilish maqsadiga ko`ra turlicha bo`ladi. Ulardan ayrimlari tasvirlangan.

Eng oddiy (a), qo'l (panja) kuchini o`lchaydigan (b) va katla kuchlarni o`lchaydigan (d) dinamometrlar.

Kuchlarni qo`shish
Agar biror jismga bir nechta kuch ta'sir etayotgan bo`lsa, ularning yig`indisi quyidagicha aniqlanadi. Masalan, ara-vachaga bir to`g`ri chiziq bo`ylab qarama-qarshi yo`nalishda fi= 3 N va F2= 5 N kuchlar ta'sir etayotgan bo`lsin

Bu kuchlarning yig`indisi F = F} + F2 miqdor jihatdan 8 N emas, balki 2 N ga teng bo`lib, aravacha shu F= 2 N kuch ta'sirida o`ng tomonga harakatlanadi

.

Agar kuchlar bir tomonga yo`nalgan bo`lsin Bunday holda ikkala kuchning kattaligi to`g`ridan to`g`ri qo`shiladi. Natijaviy kuch 8N ga teng bo`ladi.

Bir to`g`ri chiziq bo`ylab ikki emas undan ortiq kuc h ta'sir etsa, natijaviy kuch har bir kuchning yo`nalishiga qarab, ularning kattaliklari qo`shiladi yoki ayiriladi
Mustahkamlash ;

_ 1. Jismlarning o`za ro ta'siri deganda nimani tushunasiz?

Uni misollar orqali tushuntirib bering.

2. Kuch deb nimaga aytiladi va qanday birliklarda

o`lchanadi?

3. Dinamometrning tuzilishi va ishlashini tushuntirib

bering.

4. Bir to`g`ri chiziqda yotgan kuchlar qanday qo`shiladi?

Uyga vazifa:

O`qib kelish