Mavzu : Axborot miqdori tushunchasi

Mavzu : Axborot miqdori tushunchasi

Samadov abdulla

Axborot va ma`lumotlar haqida tushunchalar

• Axborot – bu jarayon, xodisa, belgilar va xolatlarni ifodalovchi kattalikdir. Umuman olganda axborot juda keng tushuncha bo’lib u tabiatdagi xar qanday jarayon va xodisalrni misol qilib keltirish mumkin. Kommutatsiya soxasida axborotni qabul qiluvchiga kelayotgan turli kurinishdagi ma`lumotlar deb ta`rif berildi. Bunday ta`riflardan ya`na bittasi qo’yidagicha: Axborot-bu o’zatish, taqsimlash, xosil qilish, saqlash va foydalanish ob`ekti xisoblanuvchi ma`lumotlardir. Ma`lumot-bu uzatish va qabul qilib olish uchun muljallangan axborotning bir kurinishidir. SHu bilan birga axborotning bunday kurinishi yordamida axborotni saqlash, qayta ishlash va shu kabi amallarni bajarish mumkin.
• Demak axborot tushunchasi ma`lumot tushunchasiga qaraganda umumiyroq.
• Axborotni quyidagi usullarda ifodalash mumkin:
• Masalan biror bir xodisani;

Axborot va ma`lumotlar haqida tushunchalar

• -rang, xid va ta`m orqali 2% dan 5% gacha ifodalash mumkin;
• - matn (xarf va raqamlar) orqali 7% gacha ifodalash mumkin;
• -ovoz (tovushning past-balandligi, intonatsiya va pauzalar) orqali 38% dan 45% gacha ifodalash mumkin;
• -Xarakat va mimikalar orqali 35% dan 52% gacha ifodalash mumkin;
• -multimediya xizmati (xarakat va ovozning birgalikda mujassamlashgan xolda uzatish) orqali 95% dan 98% gacha uzatish mumkin.

Axborot va ma`lumotlar haqida tushunchalar

• Axborot deganda qabul qiluvchiga kelib tushadigan xar xil ma`lumotlar tushiniladi. Adabiyotlarda axborotga berilagan quyidagi ta`rif ko’p uchraydi: axborot–bu uzatish, tarqatish, o’zgartirish,saqlash yoki bevosita ishlatish ob`ekti bo’lgan ma`lumotdir. Bu o’lchash natijalari, qandaydir ob`ektni kuzatish xaqidagi ma`lumotlar bo’lishi mumkin.
• Xabar-axborot taqdim qilish shakli xisoblanadi. Bitta xabar bir qancha shaklda taqdim qilinishi mumkin. Masalan, telefon orqali berilayotgan axborot uzluksiz ko’rinishda yoki telegramma ko’rinishida ya`ni diskret ko’rinishda taqdim qilinishi mumkin. Telegraf orqali ma`lumot uzatilganda, axborot xarflar yig`indisi ya`ni so’z ko’rinishida va sonlarda taqdim qilinadi.

Axborot miqdori

• Axborot miqdori axborotni olgandan keyin yo'qolib ketadigan noaniqlik darajasini aks ettiruvchi axborotning raqamli xarakteristikasi deb ataladi.
• Bir bit axborot birligi sifatida qabul qilinadi (inglizcha bit —binary digit - binary digit). Bu noaniqlik bo'lgan ma'lumotlarning miqdori, ya'ni. tanlovlar soni yarmiga qisqaradi, yoki boshqacha qilib aytganda, bu bir so'zli yechimni talab qiladigan savolga javob - ha yoki yo'q.
• Bit - bu juda kichik ma'lumot o'lchov birligi. Amalda kattaroq birliklar tez-tez ishlatiladi, masalan, sakkiz bitlik ketma-ketlikdan iborat bayt. Bu sakkiz bit yoki bir bayt bo'lib, alifbo belgilarini, kompyuter klaviaturasining tugmachalarini kodlash uchun ishlatiladi. Bir bayt, shuningdek, manzilli kompyuter xotirasining minimal birligi, ya'ni. xotiraga bit emas, balki bayt orqali kirish mumkin.

Axborot miqdori

• Hatto kattaroq olingan ma'lumotlar birliklari ham keng qo'llaniladi:
• 1 kilobayt (KB) = 1024 bayt = 2 ning darajasi bayt
• 1 megabayt (MB) = 1024 bayt = 2 darajasi 20 bayt,
• 1 Gb (Gb) = 1024 MB = 2 darajasi 30 bayt,
• Bir terabayt (kabilar) = 1024 Gb = 2 darajasi 40 bayt .
• Axborot ushbu birliklar orqali bugungi kunda o’lchav qilib olingan

E’tiboringiz uchun raxmat