Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Ҷадвали 54
КозффитсентҳоимуҳоҷиратиТоҷикистон

	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2013	2014	2015	2016	2017
Шумораи ањолии кўчидаомада ба 1000 нафар аҳолӣ	2,6	2,8	3,4	3,3	3,4	3,9	4,5	4,8	4,2	3,9	4,2
Шумораи ањолии кўчидарафта ба 1000 нафар аҳолӣ	4,0	4,4	5,4	5,2	5,0	4,8	5,0	5,5	4,7	4,3	4,7
Афзоиши муњољират	-1,4	-1,6	-2,0	-1,9	-1,6	-0,9	-0,5	-0,7	-0,6	-0,5	-0,4
Шумораи ањолии кўчидарафтаба 1000 кўчидаомада	1520	1555	1596	1542	1456	1219	1110	1144	1136	1128	1097
Самаранокии муњочират, бо фоиз	-20,7	-21,7	-23,0	-21,3	-18,6	-9,9	-5,2	-6,7	-6,4	-6,0	-4,6

Сарчашма: Обзор рынка труда в Таджикистане, информационно – исследовательский центр

Коэфисенти шидддатнокии муҳоҷират (К_шм) таносуби суммаи муҳоҷирон дар давраи муайян (одатан дар 1 сол) нисбат ба шумораи миёнаи солонаи аҳолӣ ба ҳар 1000 нафар аҳолӣ мебошад:

Шаклгирии бозори умумии меҳнат. Бозори умумии меҳнатӣ ин соҳаи талабот ва таклифоти меҳнати муздурӣ (кироя, мардикорӣ) мебошад. Дар бозори меҳнатӣ мутобиқати маҷмӯи таклифот (ҳамаи қувваҳои кории муздурӣ аз шумораи аҳолии фаъоли иқтисодӣ) ва талаботҳо (талаботи умумииқтисодӣ) ба қувваҳои кории муздурӣ ба вуҷуд меояд.
Муҳоҷирати захираҳои меҳнатӣқисмати муҳими таркибии шаклгирии бозори умумии меҳнат ба шумор меравад. Ҳаракати қувваҳои меҳнатӣ байни давлатҳо бозорҳои миллии меҳнатиро ба бозори ягонаи меҳнатӣ мепайвандад.
Дар ҷамъияти иқтисодиёти гузаранда дошта, муҳоҷирати меҳнатӣ нақши муҳим-амортизатори меъёрҳои иҷтимоиро мебозад. Муҳоҷирати байналхалқӣ дар таърихи инкишофи ҷаҳон ва регионҳои он ҳиссаи зиёд гузоштааст. Давлатҳои бузург ва пешқадами ҷаҳон чун ИМА, Канада, Австралия, Изроил на танхо бо иммигрантҳо ташкил шуда боиқтидор гаштанд, балки имруз низ маркази пешқадами ҷалби мухоҷирон аз тамоми гӯшаву канори олам ба ҳисоб мераванд, ки ба инкишофи иқтисодӣ ва демографии ин давлатҳо саҳми босазо мегузорад.
Хусусияти асосии мухоҷирати байналхалқии муосир дар он аст, ки ҳамаи давлатҳои ҷаҳон бо ин ё он дараҷа ба ин раванд дохил шуда, шумораи муҳоҷирон дар як сол ҳазорҳо ҳазор миллион нафарро ташкил мекунад.
Муҳоҷирати байналхалқии меҳнатии аҳолӣ дар инкишофи иқтисодии ҳам давлатҳои импорткунандаи қувваҳои корӣ ва ҳам дар инкишофи давлатҳои экспорткунандаи он саҳми босазо мегузорад. Асосан ба мамлакатҳои импорткунандаи (воридкунанда) қувваҳои корӣ мамлакатҳои муттараққӣ ва ба мамлакатҳои экспорткунанда (интиқолдиҳанда) мамлакатҳои рӯ ба инкишоф дохил мешавад.
Аз нуқтаи назари иқтисодӣ яке аз омили муҳими шаклгирии бозори умумии меҳнат, дар миқёси импорт ва экспорти қувваҳои корӣ зоҳир мешавад. Яке аз омилҳои асосии муҳоҷирати байналхалқии қувваҳои корӣ нобаробарии инкишофи иқтисодии давлатҳо, хусусан давлатҳои муттараққӣ ва рӯ ба инкишоф мебошад. Омили дигаре, ки ба муҳоҷирати байналхалқии қувваҳои корӣ мусоидат мекунад, дисбаланси аҳолӣ мебошад, ки вобаста ба дараҷаи инкишофи иқтисодӣ давлатҳои ҷаҳон дар зинаҳои гуногуни гузариши демографӣқарор доранд. Вобаста ба ин дар давлатҳои муттараққӣ захираҳои меҳнатӣ нокифоя буда, дар давлатҳои рӯ ба инкишоф он барзиёдатӣ аст.
Пас аз пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ дар фазои мамлакатҳои постшӯравӣ, боз як бозори умумии меҳнатӣ шакл гирифт, ки самти муҳоҷират асосан ба Русия нигаронида шудааст.