Mavqei alohida o‘rin egallaydi

 
Kaym.m = Aym x 90 / Ixarajat 
bunda: 
Kay.m. – kunlarda ifodalangan aylanma mablag‘lar; 
Aym – aylanma mablag‘lar summasi; 
Ixarajat  –  keyingi  chorakdagi  ishlab  chiqarish  xarajatlarining  umumiy 
miqdori. 
Ushbu  ko‘rsatkich  kunlarda  va  summada  ifodalangan  amaldagi  aylanma 
mablag‘lar me’yorlari bilan taqqoslash uchun kerak. 
Aylanma mablag‘larning o‘rtacha yillik summasi o‘rtacha xronologik formula 
bo‘yicha hisoblab chiqariladi: 
 
Ay.mo‘ 
= (Aym.1,5+Aym.2+ Aym.3+Aym.4+Aym.5,5) / 4 
bunda: 
Ay.mu. – aylanma mablag‘larning o‘rta yillik summasi; 
Aym.1,  ...,  Aym.5  –  choraklar  boshi  va  oxiridagi  aylanma  mablag‘lar 
summasi. 
Bu 
ko‘rsatkich  biznes-rejalar  tuzish  va  aylanma  mablag‘larning 
samaradorligini aniqlash uchun ham keng qo‘llaniladi. 
Aylanma  mablag‘larning  holatini  bildiruvchi  ko‘rsatkichlarga  quyidagilar 
kiradi:  aylanma  mablag‘lar  summasi,  uning  o‘rtacha  qiymati,  umumiy 
mablag‘lardagi  hissasi,  aylanma  mablag‘larning  tarkibiy  tuzilishi,  aylanma 
mablag‘larda o‘z mablag‘lari summasi; aylanma mablag‘lar dinamikasi va h.k. 
Korxonada  aylanma  mablag‘lar  holatining  qanday  ekanligini  bilish  uchun, 
hozirgi erkin iqtisodiyot sharoitida, uning dinamikasini ko‘rib chiqish  maqsadga 
muvofiq.  Ammo  aylanma  mablag‘lar  dinamikasini  o‘rganganda  albatta  barcha 
aktivlar dinamikasi bilan solishtirish va barcha aktivlarda ularning ulushi qanday 

---

 
 
190 
o‘zgarayotganligini ham kuzatish bu boradagi xulosaga ancha oydinlik kiritadi. 
 
11.3-jadval