Mavqei alohida o‘rin egallaydi

 
 

---

 
 
188 
11.4. Sanoat korxonalari aylanma mablag‘lari holati va ta’minlanganligi 
ko‘rsatkichlari. 
Korxonaning  aylanma  mablag‘lari  –  uning  aylanma  fondlarda,  muomala 
fondlarida va boshqa harakatdagi aktivlarda turgan pul mablag‘laridir
1
. 
Ular  asosiy  vositalardan  farqli  o‘laroq,  to‘xtovsiz  harakatda  bo‘ladi. 
Chunki,  bir  ishlab  chiqarish  sikli  mobaynida  to‘liq  iste’mol  qilinadi,  o‘z 
qiymatini  tayyor  mahsulotga  o‘tkazadi,  ham  buyum-natura  ko‘rinishida,  ham 
qiymat tarzida tiklanadi. 
Korxona  iqtisodiy  salohiyati  tarkibida  yetakchi  o‘rinlarni  aylanma 
mablag‘lar hissasi tashkil qiladi. Uning miqdori, ta’kidlanganidek, turli sohalarda 
turlicha. 
Aylanma  mablag‘lar  ham  iqtisodiy  mazmuni  bo‘yicha  ayrim  jihatlari  asosiy 
vositalarga  o‘xshash.  Ular  ikkalasi  ham  moddiy  resurslar  guruhiga  kiradi.  Shu 
jihatdan  aylanma  mablag‘larni  ifodalovchi  ko‘rsatkichlar  tizimini  ham  uch  guruhga 
bo‘lish  mumkin:  aylanma  mablag‘lar  holatini  ifodalovchi  ko‘rsatkichlar,  aylanma 
mablag‘lar bilan ta’minlanganlikni ifodalovchi ko‘rsatkichlar va aylanma mablag‘lar 
samaradorligini  ifodalovchi  ko‘rsatkichlar.  Tahlil  jarayonida  u  yoki  bu 
ko‘rsatkichning  nimani  ifodalashi,  ularni  baholash  yo‘lari  va  ma’lumot  manbalarini 
aniqlash  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Shu  tufayli,  har  bir  ko‘rsatkichning  nomini, 
nimani  ifodalashi,  aniqlash  yo‘larini  keltirilgan  guruhlar  bo‘yicha  ko‘rib  chiqishni 
maqsadga muvofiq ( 11.2 -jadval). 
11.2 -jadval