Mauriyalar sulolasi geografi jihatdan juda keng bo’lib qadimgi Hindistonda eramizdan avvalgi 321 dan 185 yilgacha boshqargan sulola hisoblanadi

Bindusaraning  o’g’li    Ashokavardhon  Mauriya  

Ashoka  yoki  Ashoka  Buyuk  deb  nom  olgan    (  shu  yillarda    273-  232    er.av 

boshqargan).

  Yosh  shahzoda  Ashoka  Taxila  va  Ujjandagi  qo‘zg‘alonlarni  bostirishda 

jonbozlik ko‘rsatgan sarkarda edi. Monarx bo‘lgan Ashoka   imperiya qudratini janubiy va 

g‘arbiy  Hindistongacha  cho‘zib  bordi.Lekin  Kalingaga  qilgan  hujumi  (er.av  1842)  uning 

hayotida  eng  muhim  voqea  bo‘lib  qolgan  edi.Ashokaning  qurolli  kuchlari  Kalinganing 

qirollikka  tegishli  askarlarini  va  fuqarolardan  tuzilgan  bo‘linmalar    hisob  kitoblarga 

qaraganda  100  000  askarlar  va  10,000  fuqarolarni  o‘z  ichiga  olgan  fuqarolar    urush 

jarayonida o‘ldirildi.  

Vayronagarlik  va  urush    sodir  bo‘lgani  yuz  minglab  odamlarga  ta‘sir  qildi.Uning 

shaxsan  o‘zi  vayrongarchilikni  ko‘rganidan  so‘ng  o‘zini  pushaymon  his  qila  boshladi. 

Kalinganing    bosqini  tugagan  bo‘lishiga  qaramasdan  ,  Ashoka  buddism  bilan 

shug‘ullanishni  qabul  qildi  va  urush  vsa  vayronagarchilikni  qayta  e‘lon  qildi.  Ashoka  

Ahimsa  deb  nomlangan  usullarni  ishlab  chiqadi  unda  ovchilik  va  janvovor  sport  turlari 

---

shuningdek  ,  majburan ishlatishni  taqiqlab qo‘ydi.  U  katta  va  qudratli  armiyaga  homiylik 

qilgan holda , tinchlini va kuch-qudratni saqlab qolgan uchun Osiyo va Yevropa davlatlari 

bilan do‘slik a‘loqalarini kengaytirgan hamda buddizm missionerligiga homiylik qilgan. U 

hukumronligi davrida  jamoat  ishlari va   davlat  ishlarini  boshlab yubordi.  

Qirq yildan oshiq vaqt oralig‘ida Ashoka Hindiston tarixidagi eng omadli va taniqli 

monarxlar  qatoridan  joy  egallab,  tinchlik,  hukmronlik  va  gullab  yashnashga  asos  soldi.  U 

hozirgi kunda zamonaviy Hindistonning ideologik ramzi bo‘lib qolgan.   Hind yarimorolini 

o‘rganish  jarayonida  toshga  o‘rnatilgan    Ashokaning  ediktlari  topilgan.  Afg‘oniston 

g‘arbidan  va  Andhra  Nellore  tumanidan  Ashokaning  tutgan  siyosati  va  qo‘lga  kiritgan 

yutuqlari jamlangan.   

Prakrik tilida yozilgan bo‘lishiga qaramay ikkitasi yunon tilida, va bittasi yunon va 

Aramik  tilida  bo‘lgan.Ashokaning  ediktlari  yunonlar,  Kambojlar  va  Gandralarga  imperiya 

chegara  qismini  o‘zgartirgan  xalqlarga  borib  taqaladi.    Ular  shuningdek  ,  o‘rta  yer 

dengizidagi    yunon  hukmdorlariga  elchilar  yuborganliklariga  isbotlar  keltirib  o‘tgan. 

Ediktlar 

Ellinlar

 

dunyosidagi 

o‘sha  

davrdagi    

Amtiyoko

, 

Tulamaya

 , 

Amtikini

 , 

Maka

  va 

Alikasudaro

  

Ashokaning    qabul  qiluvchilari  bo‘lib  qoldi.  Shuningdek  ,  ediktlar  600  yojanalar 

(yojanalar    tahminan  7  mil  )  Yunoniston  va  Hindiston  markazida    joylashgan hududlariga 

mos ravishda  joylashib boradi.