«materialshunoslik»

Tolalarni cho‘zish va termofiksatsiyalash. Yangi xosil qilingan tolalarning makromolekulalari struktura elementlarda ancha taptibli joylashgan bo‘lsalarda, struktura elementlarning o‘zlari tola tuzilishida ancha tartibsiz joylashgan bo‘ladi.

Toladagi elementlarni tartibga keltirish uchun, uni cho‘zish zarur bo‘ladi.

Ho‘l va quruq usullar bilan olinadigan tolalar tola olish mashinasining o‘zida (viskoza, nitron, xlorin, vinol va boshqalar), polimer suyultmalaridan olinadigan tolalar (poliamid, poliefir, poliolefinlar) maxsus cho‘zish-pishitish mashinalarda yoki maxsus cho‘zish qurilmalarida xona va yuqori haroratda 2-3 bosqichda cho‘ziladi.

Pardozlash. Pardozlash jarayonlarini jadallashtirish maqsadida tolalar qatlami har bir ishlovdan so‘ng qisiladi. Toza yuvilgan tola qatlami, avivaj eritmasi bilan ishlov berish uchun yog‘lash mashinasiga beriladi, yog‘lanadi, so‘ng qisiladi. Qisish vallari orasidan chiqqan tola qatlamlari titiladi va quritishga uzatiladi.

Ayrim iplar oxorlanishi mumkin. Bu jarayon korxonalarda shlixtalash dsb ataladi.

Oxorlash. Shlixta - tukimachilik sanoatida urish (tanda) ipini puxta va sillik, kilish uchun unga singdiriladigan oxorli modda. 0xorlash orkali iplarga zichlik berish bilan birga, tukimachilik va trikotaj mashinalarida kayta ishlashda uning sirtida tuklar xosil bulishining oldi olinadi. Iplar tukimachilikda kayta ishlanishidan oldin oxorlanadi.