Materialshunoslik va yangi materiallar texnologiyasi

 “Keys-stadi” metodi

---

111 
«Keys-stadi»
- inglizcha so’z bo’lib, («case» –aniq vaziyat, hodisa, «stadi» – o’rganmoq, 
tahlil qilmoq) aniq vaziyatlarni o’rganish, tahlil qilish asosida o’qitishni amalga oshirishga 
qaratilgan metod hisoblanadi. Mazkur metod dastlab 1921 yil Garvard universitetida amaliy 
vaziyatlardan iqtisodiy boshqaruv fanlarini o’rganishda foydalanish tartibida qo’llanilgan. 
Keysda ochiq axborotlardan yoki aniq voqea-hodisadan vaziyat sifatida tahlil uchun foydalanish 
mumkin. Keys harakatlari o’z ichiga quyidagilarni qamrab oladi: Kim (Who), Qachon (When), 
Qaerda (Where), Nima uchun (Why), Qanday/ Qanaqa (How), Nima-natija (What). 
1-keys. Materiallarni cho’zilishga va siqilishga mustaxkamligini aniqlashga 
mo’ljallangan qurilmadagi muammoli vaziyat
“Materiallarni tadqiqot qilishning ilg’or usullari” modulidan laboratoriyalar “UzKTJM” AJ bilan 
kelishilgan shartnoma bo’yicha institut laboratoriyasida o’tkazilar edi. Materiallarni cho’zilishga 
va siqilishga mustaxkamligini aniqlashga mo’ljallangan qurilma bilan detallarning mexanik 
xossalari aniqlanayotgan edi. 
 
Ishlab turgan qurilma birdaniga to’xtab buzilib qoldi. Tekshirishlar natijasida qurilmaga 
ortiqcha yuklama qo’yilganligi va tadqiqot qilish jarayonida GOST talablariga amal 
qilinmaganligi aniqlandi. 
Savol: Nima uchun yuqorida keltirilgan materiallarni cho’zilishga va siqilishga 
mustaxkamligini aniqlashga mo’ljallangan qurilma
 
buzilib qoldi? Tadqiqot qilish jarayonida 
aynan qanday talablarga amal qilinmagan?
 
!
Topshiriqlarni ketma-ketlikda bajaring va keys yechimini toping 
Bosqichlar 
Bajarilishi ko’zda tutilgan topshiriqlar 
1-bosqich 
Keys bilan tanishing muammoni keltirib chiqargan sabablarni aniqlang.
2-bosqich 
Materiallarni cho’zilishga va siqilishga mustaxkamligini aniqlashga 
mo’ljallangan qurilmaga qanday yuklamalar ta’sir ko’rsatishini 
tushuntiring? 
3-bosqich 
O’lchanayotgan 
namunaning 
mexanik 
xossalari 
qurilmaning 
imkoniyatlari orasidagi bog’liqlikni tushuntiring? 
4-bosqich 
Tadqiqot 
qilish 
jarayonida 
aynan 
qanday 
talablariga 
amal 
qilinmaganligini tushuntiring? 
5-bosqich 
Sodir etilgan xatolikka nima sabab bo’lganligini aiqlang va muammo 
yechimini toping. 
6-bosqich 
Keys yechimiga oid fikr-mulohazalarni bildiring. 

---

112 
Quyidagi rasmda