Материалшунослик ва Машинасозлик

metalli As, kritik temperaturadan 30-50 С yuqoriroq tempera-
turada qizib, havoda sovishida ferrit va perlitni mayda donali
strukturasidan iborat boiadi.
V. Chala qayta kristallangan uchastka. Payvandlashda bu
uchastka metalli As, va As3 kritik temperaturalar orasida qizib,
havoda sovishida yirik donali ferrit va perlit donalari hosil
bo'ladi.
VI. Rekristallangan uchastka. Payvandlashda bu uchastka
metalli As, kritik temperaturadan pastroq haroratda qizib,
havoda sovishida strukturada o'zgarishlar bormaydi. (Agar po'lat zagotovka payvandlashgacha sovuqlayin bosim bilan ishlangan
bo‘lsa, fizik puxtalikdan holi bo'ladi.) 500 С dan past tempera-
turagacha qizigan uchastkalarda po'latning strukturasida hech
qanday o'zgarish sodir bo'lmaydi.
Payvand birikmalarda uchraydigan nuqsonlar
Payvand birikmalarda uchraydigan nuqsonlarni odatda tashqi
va ichki nuqsonlarga ajratiladi:
1. Tashqi nuqsonlar. Bularga biriktirilgan chok eni,
balandligining chizma talabiga javob bermasligi, deformatsiya-
lanishi, chokni chalaligi, darzlar bo'lishi va boshqalar kiradi. .
2. Ichki nuqsonlar. Bularga ko'zga ko'rinmaydigan gaz va
shlak g'ovakliklari, darzlar, chala payvandlangan kemlik joylar
va boshqalar kiradi.
Nuqsonlarning hosil bo'lish sabablariga kelsak quyidagilarni
ko'rsatishimiz mumkin:
a) Chok eni va balandligining chizma talabiga mos kelmas-
ligi. Odatda zagotovkalarni payvandlash yuzalari qoniqarli dara-
jada tayyorlanmay moslanmasligi, payvandlashda elektrod yoki
gorelka va chokbop simning bir tekisda yurgizmasligi, payvand-
lash rejimlariga rioya qilmaslik va boshqa talablariga rioya et-
maslik natijasida hosil bo'ladi: