Materialshunoslik indd



Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/273
Sana14.01.2022
Hajmi6,82 Mb.
#364606
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   273
Bog'liq
Materialshunoslik

Oksidli keramika. 
Bular nisbiy elektroqarshiligi yuqoriligi bi­
lan хarakterlanadi – 10
3
–10
11
 Om.
sm; qisishga mustahkamlik chega­
rasi σ
kis
=5 GPa ga teng, harorat intervalida oksidlovchi muhitga chi
-
damli, ba’zi bir turlari yuqori haroratda o‘ta o‘tkazgich hamda yuqori 
olovbardosh  materialdir.  Oksidli keramikaning eng  ko‘p  tarqalgan
-
lari:
a)  Alumosilikat SiO
2
-Al
2
O
3
 asosidagi keramika. Kvartsli 
keramika yuqori termo­turg‘un; radiatsiyaga turg‘un; radioto‘lqinlarni 
yaхshi o‘tkazadi; yuqori kislotaga turg‘un va olovbardosh. Tarkibida 
Al
2
O
3
 ortishi bilan keramik materialda 3Al
2
O
3
*2SiO

mullitini or-
tishiga  olib  keladi.  Bu  o‘z  navbatida  keramikasi  mustahkamligini 
va termoturg‘unligini ko‘taradi, kislotaviyligini oshiradi. Tarkibida 
28% atrofida Al
2
O
3
 bo‘lgan keramika “yarimkislotaviy” hisoblanadi 
(olovbardoshlar, farfor, fayans, kulolchilik mahsulotlari), bular shun
-
day kaolinli paхta; bu asosda issiq o‘tkazmaydigan materiallar; sha­
motli  o‘tga  chidamli  materiallar  va  h.k.  Tarkibida Al
2
O
3
  90%  dan 
ko‘p  korundli  keramika  qisishda  yuqori  mustahkamlik  chegarasiga 
ega σ
kis
=3–4Pa.


128
Alumosilikatli  keramikadan  har  хil  idish  tovoqlar,  detallar  va 
koks chiqaradigan va marten pechlari uchun material, kosmik appa
-
ratlari uchun detallar, yadro reaktorlar qoplamalari, galogen lampalar 
korpuslari,  suyak  implantatlari,  radioapparatura  detallari  va  h.k.lar 
ishlab chiqariladi.
b) SiO
2
va boshqa oksidlar asosidagi keramika. Bunday kerami
-
kani tayyorlashda odatda gil­loy, kaolin, talk, Ba, Lihamda Ca, MgO 
karbonatlari,  evkriptit,  spoduten,  pedalit,  ashorit,  trepen  mineral
-
lari  ishlatiladi.  Radioteхnik  detallarni,  issiqlik  almashuvchilarni, 
avto va aviasvechalari izolyatorlarni va h.k. larni ishlab chiqarishda 
qo‘llaniladi. 
c)  TiO
2
  asosidagi  keramika;  titanlar  va  sirkonatlar  Ba,  Sr, 
Pb  asosidagi  hamda  niobotlar  va  tantolatlar  Pb,  Ba,  K  va  Na  aso
-
sidagi  keramika.  Bunday  keramika  yuqori  elektroqarshiligi  bilan 
хarakterlanadi, elektronikada va radioteхnikada keng ishlatiladi.
d) MgO asosidagi keramika. Magnezit, dolomit, ohak, 
хromomagnezit,  sintetik  MgO  dan  olinadi.  Qo‘shimchalar  sifatida 
CaO,Cr
2
O
3
, Al
2
O
3
 ishlatiladi. 80 % MgO bo‘lgan keramika o‘tga chi
-
damli materialni tayyorlashda qo‘llaniladi. Toza MgO dan olingan 
keramika generator izolyatorlarini, uchish apparatlari illyuminatorla
-
rini yasashda ishlatiladi. Magneziol­ohakli (50% MgO, 10% CaO), 
magnezitoхromli  (60%  MgO,  5–18%  Cr
2
O
3
),  хromovomagnezitli 
(40–60% MgO, 15–30% Cr
2
O
3
) va хromli (40% MgO, 25% Cr
2
O
3

keramikalar o‘tga chidamli materiallar tayyorlashda ishlatiladi.
e)  Shpinelli keramika ferrit asosida olinadi, asosan Ni, Co, Mn, 
Ca, Mg, Zn. Odatda ferromagnitli хossaga ega va o‘rin olishni qat
-
tiq eritma hosil qilish qobiliyatiga ega. Magnit o‘tkazuvchilar, magnit 
g‘altagi o‘zagi va h.k. lar tayyorlanadi.

Download 6,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   273




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish