Matematika tarixi asoslari

Bitiruv malakaviy ishning mavzusining dolzarbligi. Respublikamizning kelajagini barpo qiluvchi yosh avlodga hozirgi zamon fanining yangiliklarini, uning murakkab qirralarini o`rgatish bilan bir qatorda o`tmish merosimizni o`rganishga imkoniyat tug’dirishi lozim. Yuqoridagilarni e`tiborga olgan holda biz akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun matematika fani bo`yicha uzviylashtirilgan dasturni tahlil qildik va unda matematika tarixi mavzularida sayoz qaralgan deb xissoblaymiz. Bunday ma`lumotlar o`quvchilarimizning o`z vataniga muxabbatini oshiradi, ota bobolarimiz bo`lgan bu olimlarga izzat va xurmat xislarini tarbiyalaydi, dunyoqarashini kengaytiradi, bilim saviyasini yuksaltiradi.
Matematika tarixiga doir ma`lumotlarni dars jarayonida va darsdan tashqari o`tkaziladigan mashg`ulotlarda doimiy ravishda o`qitish orqali o`quvchilarni milliy iftixor, vatanparvarlik ruxida tarbiyalashga erishamiz.O`qituvchilarga O`rta Osiyo tarixi juda qadimiy ekanligi, bundan ko`p asrlar oldin vatanimizda fan va madaniyat katta taraqqiyotga ega bo`lganligi, yettinchi asrdan o`n beshinchi asrgacha O`rta Osiyo matematiklari matematikaning ҳamma soxalarida katta- katta yutuqlarga erishganini aytib o`tish maqsadga muvofiq.
Matematika o`qitishda O`rta Osiyolik olimlar ijodidan foydalanishga doir misollarni ko`rib chiqish ham uz samarasini bildiradi. O`rta Osiyolik olimlardan Abu Abdullox al-Xorazmiy (783-850), Abu Rayxon Beruniy (973-1048), Abu Ali Ibn Sino (980-1037), Abu Nasr Farobiy (873-950), Umar Xayyom (1048-1131), Nasriddin Tusiy (1201-1274), Abul Vafo (940-998), Mirzo Ulug`bek (1394-1449), Qozizoda Rumiy (1360-1447), G`iyosiddin Jamshid Koshiy (1385-1457), Muxammad Ali Qushchi (1402-1474), lar xozirgi zamon xisoblash sistemasini kashf etdilar, manfiy va irriotsional sonlar bilan ishlash yo`lini, ildiz chiqarish, kvadrat tenglamalarni yechish usullarini, N’yuton binomining umumiy formulasini topdilar. Hozirgi zamon mashhur o`zbek matematiklarining matematika faniga qo`shgan hissalari haqida tushuncha berish ham maqsadga muvofiqdir.
Qiska ko`paytirish formulalarini o`tish jarayonida Ibn Sinoning «Ash-Shifo» kitobidagi natural sonlar ustida bajariladigan amallarning xossalarini 9 yordamida tekshirish kabi ajoib kashfiyot bilan tanishtiramiz
Matematika darslarida tarixiy ma’lumotlardan foydalanish o`quvchilarning o`rganilayotgan materiallarga qiziqishini oshiradi, bilimlarni mustahkam egallashlariga yordam beradi.