Matematika fakulteti

 
Рспчеттпс жумытыныо тийкасғы алгпситми 
ЭЕМ алгпситмлесди псынлафда юрифайы адымласдыо хлкен танын псынлайды: ЭЕМ бис адымда 
инфпсмачиѐныо элементас бөлимлеси – битлес, байтлас, төзлес хттинде тек бис кпманданы псынлайды.
Пспчеттпс – бул ѐдта тақланатуғын рспгсаммаласды автпмат тхсде псынлафды тюмийнлефши ЭЕМ 
ныо юцмийетли қусылматы. Пспчеттпс хлкен емет жеке ѐдына ийе. Бунда R0, R1, R2, R3, R4, R5, R6, R7 

---

11 
атласға ийе сегиттслес дер аталатуғын 8 төз. Цюс бис сегиттс юрифайы ѐдтағы тыѐқлы 16 бит инфпсмачиѐ 
тақлайды.
Баслық инфпсмачиѐ тыѐқлы рспгсамма кпмандаласы ЭЕМ ѐдында жайлатады цюм цюс бис кпманда 
бис төзди ийелейди. Сөз адсетлеси – жур танлас, цюс бис төз еки байты ийелейди. Спнлықтан, мютелен, 
хш кпмандалы рспгсамма 1500, 1502, 1504 адсетлеси бпйынша тақланады.
Пспчеттпс рспгсамманы псынлафдыо цюс бис мпментинде, гезекте пл қандай кпманданы псынлаф 
кесеклигин ѐдлар қалады. Бул мақтет ушын «Сетшик кпманд» дер аталатуғын R7 сегиттси райдаланады. 
Гезектеги тк=1500 кпмандатын псынлар бплғаннан тпо кейинги псынланатуғын кпманда 1500 адсети 
бпйынша тақланатуғын кпманда бплады.
Пспчеттпс қалай итлейди? Кпманданы псынлаф ушын пл дютлер неден ибасат екенлигин билифи 
кесек, ѐғный ѐдтан адсет бпйынша «Сшетшик Кпманд» та тақланатуғын төзди алыфы кесек. Кейин 
рспчеттпс «Сшетшик Кпманд» тыо мазмунын өзгестифи кесек, егес пл өзгестилмете кейинги адымда жюне 
тпл кпманда псынланыр кетеди. Споынан рспчеттпс тиккелей кпмандаласды псынлафға киситеди. Мейли, 
мютелен бул кпманда «R1 деги төзди R2 ге өзгестио». Бул жағдайда рспчеттпс R2 сегитсына R1 сегиттсы 
мазмунын көшиседи. Бизио мыталымызда «Сшетшик Кпманд» та тақланатуғын адсет 2 ге көбейеди. Буныо 
нютийжетинде рспчеттпс ѐдта тақланған цюзис псынланғаннан кейинги кпманданы псынлафға киситеди.
Сплай етир, рспчеттпсдыо цюс бис кпманданы псынлаф бпйынша цюсекети 4 этартан тусады. 
Пспчеттпс 
1.
«Сшетшик Кпманд» тан адсетти пқыйды.
2.
ѐдтан бул адсет бпйынша төзди пқыйды. 
3.
«Сшетшик Кпманд» ты 2 ге көбейтеди. 
4.
пқылған төзде жазылған кпманданы псынлайды. 
Бул чиклы рспчетт, псынланыр атысған кпманда тюсеринен аснафлы 
ттпр 
кпмандаты 
көстетилгенде тпқтайды. 
Пспчеттпс жумытыныо тийкасғы алгпситми мине утыннан ибасат: рспчеттпс 4 этарта гезектеги 
кпманданы псынлайды, тпоынан 4 этарта гезектегитин цюм т.б. ттпр кпмандаты псынланғанға шекем.
Мытал. 
Мейли R0 сегиттсында жайлатқан рхтин танды R1 сегиттсдеги рхтин тан менен қптыр, 
нютийжени R2 сегиттсге R0 цюм R1 ди өзгестрей жайлаттысыо.
Буны еки кпманда жюсдеминде псынлаф мхмкин.
 
R0 төзди R2 ге өткесиф 
 
R2 ге R1 төзин қптыо
Алгпситмлик тилде бул кпмандаласдыо мюнитин төмендегише көстетиф мхмкин:
R2:=R0 цюм R2:=R1+R2 
Пспчеттпс бул кпмандаласды псынлафы ушын пласды ѐдта қатас жайлаттысыф кесек, мютелен 1500 
цюм 1502 адсетли ѐшейкаласға цюм СК ға бисинши кпманда адсетин ѐғный 1500 ди жазыр қпйыф кесек.
Пспчеттпс бул еки кпманданы псынлағаннан кейин тпқтафы ушын ѐдтыо 1504 адсетли төзине ттпр 
кпмандатын жайлаттысыф кесек. Бул нюсте псынланды дер етарлайық, дютлерки мпментте сегиттслас 
мазмуны төмендегише: R0=21, R1=15, R2=4. 
<<<<<<.. 
R0 төзди R2 ге өткесио
1500 
R0 
21 
R2 ге R1 төзди қптыо
1502 
R1 
15 
Стпр 
1504 
R2 
4 
<<<<<<< 
СК
1500 
 
Яд 
 
 
 
 
 
 
 
 
Пспчеттпс сегиттслеси 
Табличада ЭЕМ ѐдындағы кпмандаласда, рспчеттпс сегиттслесиндеги танласда адам ушын 
тхтиникли көсинитте, ал машинада плас 0 цюм 1 ден тусатуғын избе-изликте кпдланады.