Matematik tasavvurlarni shakllantirish

Nasriddin Tusiy (1201-1274

Mashhur astronom va matematik olim Nasriddin Tusiy (1201-1274) astronomiya va matematika fanlari taraqqiyotiga katta hissa qopshdi. Uning «Ahloqi Tusiy», «Tajrid» kabi asarlari SHarqda keng tarqalgan bo`lib, minerologiya, tibbiyot, fizika, mantiq, falsafa va boshqa sohalarga oid asarlari maplum. XIV asrda Ozarbayjonning qadimgi poytaxti Marakada mashhur astronom Nasriddin Tusiy rahbarligida qurilgan rasadxona uzoq vaqtgacha Sharqdagi eng yirik rasadxonalardan hisoblangan. Bu rasadxonada ijod qilingan qator asarlar, jumladan «Ziji Ilhoniy» asari yevropa va SHarqda keng tarqalgan. Yuqorida nomli keltirilgan Oprta asr olimlarning va mutafakkir olimlarning astronomiya, matematika, falsafa, tibbiyot, kimyo, geodeziya va boshqa sohalardagi kashfiyotlari butun dunyoda ilm fanning yangi tarmoqlari paydo boplishida, ayrim fan sohalarining yuqori bosqichga chiqishida salmoqli hissa qopshgan.

Oprta Osiyo jumladan, Opzbekistonda tabiatshunoslik rivoji muttasil ravishda davom etgan va hozir ham bu mamlakatda tabiatshunoslikning tegishli sohalari buyicha (yadro fizikasi, quyosh energiyasi, opsimliklar kimyosi) dunyodagi mamlakatlar orasida birinchilar qatorida turadi. Jumladan Opzbekistonda tabiatshunoslik fani oldiga qopyilgan muammolarni yechishda matematik olim, Opzbekiston Fanlar akademiyasining birinchi prezidenti, elementar va oliy matematika bopyicha opzbek tilidagi birinchi darslik

muallifi Qori Niyoziy Toshmuhammad (1897-1970)ning hissasi beqiyos. Sarimsoqov Toshmuhammad (1965-1995) matematik olim, Opzbekiston Fanlar akademiyasi prezidenti, 200 dan ortiq ilmiy maqola va monografiyalari, ehtimollar nazariyasi, geofizika, meteorologiyaga bagpishlangan. Topologiya va funksional analiz bopyicha Toshkent ilmiy maktabi asoschisi, yarim maydonlar nazariyasi va uning ehtimollar nazariyasiga tadbiqini ishlab chiqqan buyuk mutafakkir olim.