Матбабаев М. М. “Электр техникаси, электр механикаси ва электр технолгиялари” кафедраси

12.1.-расм. Электр шлакли
қайта қуйиш қурилмаси.
Аввало тагликка олиниши керак бўлган пўлат парчаси – олиштиргич қуйиб қўйилади. Электрод охирини олиштиргичга қўйилади ва печь фазоси суюқ фторли шлак 3 билан тўлдирилади.
Электрод сал кўтарилади ва унга ва тагликка 4560В кучланиш берилади. Ток электроддан шлак орқали катализатор деворлари ва тагликка томон оқади. Шлак 1700⁰ гача қизийди. Электроднинг учи шлакдан қизийди ва эришни бошлайди.
Кристаллизатор ва таглик совутилгани учун суюк пўлат совиб қотишма (5) ни ҳосил қилади ва унинг устки қисмида эса суюк металл ваннаси (4) вужудга келади.
Эритиш процесси тугагач, яъни сарфланадиган электрод эриб бўлгандан сунг.печь ўчирилади, катализатор аравачада четга сурилади ва ундан куйма ажратиб олинади.
Печнинг электр ҳолати токнинг даврий пульсациялар билан характерланади. Улар томчилар пайдо бўлиш ва электрод оралигини ўзгариши, яъни жараеннинг нобаркарорлигига боғлиқ.
Электрошлакли қайта куйиш печлари ВЁПга нисбатан арзон, чунки қиммат вакуумлаш мосламаси ва ток ўзгарткичлар йўқ.
Электрошлакли қайта қуйиш печлари бир-,икки-,уч- ва олти электродли бўлади. Эритиладиган электродлар сони ва шакли ишлаб чиқариш шароитлари ва электр шлакли қайта куйиш печи электр схемасига боғлиқ.
Электр шлакли қайта куйиш печлари махсус трансформаторлар билан таъминланадилар. Бу трансформаторлар юқори трансформация коэффициенти ва кучланишни юк остида ўзгартириш учун куп погонали (49 тагача) қурилмага эга. Трансформаторлар қуввати 1600,2500 ва 5000 кВа, иккиламчи максимал токи 21,28 ва 50 кА га тенг. Қуймалар 300 тоннагача бўлади. ЭШКЭПлар электрод силжитиш юритмалари, кристаллизатор, таглик ва тагликнинг аравачаси юритмалари билан жиҳозланади.
ЭШКЭПда қайта эритиш жараёни асосий ва ёрдамчи даврларга бўлинади. Асосий даврда қуйма эритилиб, ундан чўккан чиғаноғини йўқотилиши керак. Эритиш якунида чиғаноқни йўқотиш учун аста-секин ванна қуввати пасайтирилади. Қайта эритиш даврини давомийлиги металл ва шлакни кимёвий таркибига хамда қуймани ўлчовларига боғлиқ. Ёрдамчи даврда печни эритишга тайёрлашади ва кристаллизаторда суюқ шлак ваннаси ҳосил қилинади.