Масъул муҳаррир

10
БОЛАЛАРНИ МАКТАБГА ТАЙЁРЛАШДА ПСИХОЛОГИК
ТРЕНИНГЛАРНИНГ РОЛИ
Саитқулова Феруза Шухрат қизи
Янгиер шахри №6 мактабгача
таълим ташкилоти психологи
Анотация: Маколада болада индивидуал ижтимоий-психологик хусусиятларини шак-
лланиши ва хусусиятларни хар бири хакида суз боради бундан ташкари ижтимоий-психоло-
гик тренингларни болалардаижобий таъсири хакида суз боради.
Калит сузи: умумбашаpий фазилатлар, индивидуал-типологик хусусиятлар, руҳий 
зўриқиши, асабий танглик.
Маълумки, боланинг мактабда муваффақиятли ўқиши унинг мактабгача тарбия ёшида-
ги тайёргарлик даражасига боғлиқ. Болани мактабда ўқишга – ҳаётнинг янги босқичига 
тайёрлаш унинг шахси ривожланишининг барча томонларини ўз ичига олади ва мактаб-
гача тарбия даврида амалга оширилади. 
Бу даврда болада қуйидаги индивидуал ижтимоий-психологик хусусиятлар шак-
лланади:
- болада фазовий мувозанатнинг вужудга келганлиги; 
- ўзини ўзи англашдан ибоpат «Мен» давpининг мавжудлиги; 
- нутқда она тили бойлигидан унумли фойдаланиш имкониятининг туғилиши; 
- миллий уpф-одатлаpга, хулқ-атвоp қоидалаpига pиоя қила олиши; 
- муомала маpоми, ижтимоий қадpиятлаpнинг эгаллаши; 
- ўйин ҳамда фаолиятнинг бошқа туpлаpини ўзлаштиpиш негизида миллий ва 
умумбашаpий фазилатлаpнинг шаклланганлиги; 
- индивидуал-типологик хусусиятлаpнинг аниқ намоён бўлиши; 
- баpча жиҳатлаpи билан мактаб таълимига тайёpгаpлиги; 
- гуpуҳий ҳамкоpлик уқувидан хабаpдоpлиги. 
Бу индивидуал ижтимоий-психологик хусусиятлар боланинг ривожланиши ва мактабда 
ўқишга нечоғлик тайёргарлик даражасини белгилайди. Аслида, мактабга психологик тайёр-
гарлик: илк ўқув мотивларининг пайдо бўлиши; 
- боланинг когнитив жараёнларининг етарли даражада ривожланганлиги; 
- янги ижтимоий муҳитга мослаша олиш ва ижтимоий ҳамкорлик хусусиятларнинг пайдо 
бўлиши; маънавий-ахлоқий жиҳатлари; ақлий имкониятларининг ўсиши билан изоҳланади. 
Худди шу жиҳатларни етарли даражада шакллантиришда, мактабгача таьлимда ижти-
моий ижтимоий-психологик тренинглардан дидактик ўйинлар ўтказиш мобайнида самара-
ли фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. Тарбиячи ўз тажрибасига таяниб, ушбу ўйинлардан 
пассив болаларни жамоага аралаштириш, ҳар хил режалар, вазифаларни қўрқмасдан ба-
жаришлари учун фойдаланади.