Масъул муҳаррир

Foydalanilgan adabiyotlar
1. T. G‘afforova Boshlang‘ich ta’limda zamonaviy pedagogik texnologiyalar.
2. O‘.Tolipov, M.Usmonboyeva Pedagogik texnologiyalarning tadbiqiy asoslari.

---

329
10
TASVIRIY SAN’AT FANINING O‘QUVCHI TA’LIM – TARBIYA JARAYONIDAGI
O‘RNI VA AHAMIYATI
Allaberganova Shoira Zaripovna
Gurlan tuman 17- maktab tasviriy san’at fani o‘qituvchisi 
[e-mail] 
Annotatsiya. Ushbu maqola maktab o‘quvchilarining ta’limiy va tarbiyaviy jarayonida
tasviriy san’at fanining o‘rni va ahamiyati, tasviriy san’at bilan bog‘liq tadbir va
tanlovlarning o‘quvchi ijodkorligini rivojlantirishdagi roli o‘z aksini topgan. 
 Kalit so‘zlar: tasviriy san’at, rassom, rag‘bat, tadbir, tanlov
Tasviriy san’at – bu go‘zallik, nafosat, estetika haqidagi fandir. Bu fan o‘quvchi 
qalbini go‘zallikka oshno qilishga yordam beradi. Bolaning tanlash qobiliyatini, didini, uning 
go‘zallikka bo‘lgan muhabbatini tarbiyalashda rivojlantirishda muhim omil sanaladi. 
Tasviriy san’at darslari o‘quvchilar uchun, ayniqsa, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun 
o‘zgacha zavq darsi hisoblanadi. Bolalar o‘z yaratgan ijod namunalari orqali o‘zligini bolalik 
qalbini va hissiyotlarini namoyon qiladilar. Ulardagi rang tasvirni tanlay bilish malakalariga esa 
bevosita pedagog yordam beradi. Ular chizgan chizgilarda beg‘ubor bolalikning betimsol va 
begard orzulari o‘z ro‘yobini topadi. Bola rasm darslarida butun vujudi bilan ilhomlanib
ijod qilishga kirishadi. U borliqdan uzilib qolib yolg‘iz o‘zi o‘z dunyosi bilan birga rasm 
chizadi. Bolaning yaratgan bunday asarlarini o‘qituvchi-pedagog tomonidan to‘g‘ri baholay 
olishi esa bolanining iste’dodining yanada o‘sib kamol topishiga xizmat qiladi. Ya’ni o‘qituvchi
o‘quvchining ishini baholashda uni to‘g‘ri rag‘batlantira olishi yoki to‘g‘ri tanqid qila olishi, 
uning chizgilari va rang tasvirni tanlashdagi kamchiliklarini aytishi, agar bunday kamchiliklar
bo‘lmasa, uni rag‘batlantira olishi lozim. Rag‘bat – bu bola yutuqlar sandig‘ining kaliti. 
Bundan tashqari , o‘quvchilarega maktabda o‘tkaziladigan har qanday tadbirga qo‘shimcha
sifatida rasmlar tanlovini ham o‘tkazish maqsadga muofiq. Har bir oyda bunday tanlovlarni
o‘tkazish muhim hisoblanadi. Chunki bunday ijodiy ishlarni qilish bir tomonlama o‘quvchiga
zavq bag‘ishlasa, ikkinchi tomondan bolaning xotirasini tiklash, diqqatini jamlash, o‘z ustida
ishlash ko‘nikmalarini shakllantiradi. Bundan tashqari sinflar kesimida o‘tkazilgan bunday
tadbirlar sog‘lom raqobatni yuzaga keltiradi. Bu esa tengqurlari ijod namunasini ko‘rib, o‘zini 
va boshqalarni baholaydi. O‘zining kamchiliklarini aniqlaydi. Boshqalarnikiga nisbatan o‘zining 
yutuq va kamchiliklarini bilib oladi. O‘quv yili oxirida o‘quvchilarning ko‘rgazmalarini tashkil 
qilish va bunday ko‘rgazmalar kollektsiyasini oy davomida g‘olib o‘quvchilar ijodlarining eng 
saralarini qo‘yish maqsadga muofiq. Bunday katta tadbirga esa ota-onalarni ham taklif qilish, 
maktab o‘qituvchilari va o‘quvchilarining ishtirokini ta’minlash zarur. Tadbirda har bir o‘quvchi 
o‘z ishlari yonidan joy olishi kerak va rassom sifatida ijodini sharxlab berishi lozim. Bu esa 
tadbirning yanada “jonli” bo‘lishiga yordam beradi. Tadbirga “Yosh rassomlar ijodi”, “Ijodim-
iftixorim”, “Rassomlar ko‘rgazmasi” kabi nomlar bilan nomlash ham o‘quvchilarning bu tadbirga 
alohida ishtiyoq bilan tayyorlanishiga va bu nomlarning o‘ziyoq o‘quvchini xuddi rassomlardek 
o‘zini tutishi, mas’uliyati va salobatini his qilishga yordam beradi. Bunday tadbirlar ishtirokchilari 
liboslariga ham alohida e’tabor berishlari mumkin. Barkamol avlodni tarbiyalashdek mas’uliyatli 
vazifa oldimizda turar ekan, har bir o‘quvchinig iqtidorini ko‘ra bilish , uni qo‘llab-quvvatlash, 
yuzaga chiqarish va rag‘batlantira bilishimiz zarur. Shundagina yosh avlodga nafaqat, o‘z 
mutaxassisligimiz bo‘yicha chuqur bilim berishimiz, komil tarbiyalanadi.