|
202
10
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA INNOVATSION DARS O‘TISHNI TASHKIL
ETISHNING AHAMIYATI.
Xaitmamatova Saodat Ulug‘bek qizi
Sirdaryo viloyati Guliston shahri
17-maktab boshlang‘ich ta’lim o‘qituvchisi
Tel 999021519
Annotatsiya: Ushbu maqolada boshlang‘ich sinflarda dars olib borishning yangi usullaridan
foydalangan holda dars mashg‘ulotlarini qiziqarli va samarali tashkil etishning zamonaviy
usullari haqida so‘z boradi.
Kalit so‘zlar: Innovatsiya, innovatsion yondashuv, pedagogik faoliyat.
Hozirgi vatanimiz shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir paytda, yurtimizda barcha sohalarda
o‘zgarishlar ro‘y bermoqda. Ta’lim tizimida yil sayin rivojlanib borayotgan axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari va uning ta’lim tizimiga kirib kelishi, ta’lim jarayonini sifat
va mazmun jihatdan yanada yuqori bosqichga ko‘tarishga xizmat qilayotganligi barchamizga
ma’lum. Ayniqsa, ta’lim jarayonini mazmunli tashkil etish uchun zamonaviy texnik vositalardan
foydalanish maqsadga muvofiqdir. Xususan, innovatsion texnalogoyalardan foydalangan holda
ta’lim berishni davr taqazo etmoqda. Bugungi kunda pedagogning mas’uliyati yana bir marta o‘sdi.
Endilikda o‘qituvchining asosiy vazifasi darsni zamonaviy yondashuvlar asosida o‘quvchilarga
sifatli hamda qiziqarli yetkazib berishdir. Albatta, bu pedagogdan yuksak mahorat hamda bilim
talab qiladi. O‘qituvchi birinchi o‘rinda, o‘z sohasini mukammal darajada bilishi va eng muhimi
esa zamon ruhiga mos axborot kommunikatsiyalari va texnologiyalaridan xabardor bo‘lishi
lozim. Zero, o‘quvchilarning har tamonlama yetuk inson bo‘lib yetishishida pedagoglarning
o‘rni beqiyos. Bugungi kun o‘qituvchisi faqatgina darslikdan foydalanib qolmasdan, har bir dars
uchun o‘zi ham kichik kashfiyotlar yaratishi kerak. Chunki bolalarni qirq besh daqiqalik dars
mobaynida diqqatini faollashtirib bilim berish – bu murakkab jarayon. Shuning uchun bolalarga
turli ko‘rgazmalar, multimediyalar va o‘yinlar orqali ta’lim berish ularning nutqi rivojlanishiga
va fikr doirasi kengayishiga imkon beradi. Eng asosiysi, darsda samaradorlikka erishiladi
Hozirda darslarni mazmunli tashkil etish esa o‘z navbatida pedagogdan yuksak bilim talab
qiladi. Dars jarayonida qo‘llash uchun o‘zi turli pedagogik metodlarni dars jarayonida ishlab
chiqadi hamda hayotga tadbiq etadi. Ta’limda darsni keng qo‘llanib kelinayotgangan hamda
bilim berish samarasini oshiruvchi 1. “Aqliy hujum”, 2.“Fikrlar hujumi”, 3. “Tarmoqlar”
metodi, 5.“Beshinchisi ortiqcha”, 6. “6x6x6”, 7. “Bahs-munozara”, 8.“Rolli o‘yin”, 9.
“Kichik guruhlarda ishlash”, 10. “Yumaloqlangan qor”, 11.“Zigzag”, 12. “Oxirgi so‘zni men
aytay” kabi zamonaviy texnologiyalar qo‘llanmoqda. Bu pedagogik metodlar asosan darsni
samarali tashkil etish orqali o‘quvchilarni darsga qiziqtirishga xizmat qiladi. E’tibor qaratadigan
bo‘lsak, sanab o‘tilgan metodlarning deyarli barchasi erkin suhbat, o‘yin topshiriq va baxs -
munozara shaklida tashkil etiladi. Bu orqali o‘quvchini darsda to‘liq qamrab olish, uni dars
jarayoning faol ishtirokchisiga aylantirish imkoni paydo bo‘ladi. Shuni ham unutmaslik lozimki,
o‘qituvchi tomonidan tanlangan o‘yinlar, ya’ni pedagogik metodlar to‘g‘ri tanlanishi va to‘g‘ri
tashkil etilishi juda muhim omil sanaladi.
Bizningcha, ta’limiy o‘yinlarga qo‘yiladigan asosiy talablar quyidagilardan iborat bo‘lsa
maqsadga muvofiq bo‘lar edi:
1. Ta’limiy o‘yinlar o‘quvchilar yoshiga mos bo‘lishi kerak;
2. O‘yinlar o‘tilayotgan mavzu mazmun-mohiyatiga mutanosib bo‘lishi lozim;
3. Ta’limiy o‘yinlarni o‘tkazish vaqti aniq belgilanishi shart;
4. Ta’limiy o‘yinlar ham ta’limiy, ham tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi kerak;
5. Ta’limiy o‘yinlarning o‘tkazilish maqsadi, ahamiyati belgilanishi lozim.
Dars mashg‘ulotlarida o‘yin - topshiriqlarni takrorlash yoki mustahkamlash darslarida
foydalanilsa ijobiy natija berishi tajribalardan ma’lum. O‘yin-toshiriqning qaysi bir turini tanlash
darsning turiga, sinf o‘quvchilarining o‘yin-topshiriqlarni bajarishga o‘rgatilganlik darajasi,
ularning bilim saviyasi, mustaqil ijodiy ishlash imkoniyatlari, o‘rganilganlarni xotirada tez tiklay
olishi, ijodkorlikning qay darajada shakllanganiga ham bog‘liq bo‘lishi kerak.
203
10
Xulosa o‘rnida aytishimiz mumkinki, ta’lim muassasasida innovatsion faoliyatning sub’ekti
o‘qituvchi, uning shaxsiy imkoniyati hisoblanadi. Bunda o‘qituvchi shaxsining ijtimoiy-madaniy,
intellektual va axloqiy imkoniyatlari yuksak ahamiyatga molik bo‘ladi. Ya’ni, pedagog qanchalik
bilimli va salohiyatli bo‘lsa, dars yana ham mazmunli, qiziqarli bo‘ladi. Zero, darsni tog‘ri
tashkil eta bilish ham bir san’at. Bugungi kun o‘qituvchidan ilg‘or pedagogik va yangi axborotlar
texnologiyalaridan o‘quv jarayonida foydalanishni talab etmoqda. Yuqoridagilardan kelib chiqib,
aytishimiz mumkinki, ta’limning samarasi fanning o‘quvchi uchun qiziq bo‘lishi aynan pedagog
tomonidan tanlangan dars o‘tish metodiga bog‘liq.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. R.Mavlonova, N.X.Raxmonqulova. Boshlang‘ich ta’limning integrastiyalashgan
pedagogika. TDPU, 2017.
2. J.G‘.Yo‘ldoshev. S.A.Usmonov “Pedagogik texnologiya asoslari”. –T.: O‘qituvchi, 2004.
3. Internet malumotlari: Ziyonet.uz, kitobxon.com
204
Do'stlaringiz bilan baham: |
