Масъул муҳаррир

Kalit so‘zlar: “Sinkveyn” metodi, ijodiy fikr, mustaqil ish, kompetensiya.
Boshlang‘ich sinflarda dars samaradorligini oshirishda interfaol metodlar o‘ziga xos o‘rin 
tutadi, shu bois quyida “Sinkveyn’ metodidan foydalanish imkoniyatlariga to‘xtalamiz.
Sinkveyn usuli (5 qator yoki qofiyasiz she’r)
Sinkveyn- fransuz tilida “5 qator” ma’nosini bildiradi. . 
Sinkveyn tuzish qoidalari:
1-qator: Mavzu bir so‘z bilan ifodalanadi ( odatda ot tanlanadi).
2-qator: Mavzu ikkita sifat bilan ifodalanadi (2 ta sifat yoziladi).
3-qator: Mavzu doirasidagi harakatni uchta so‘z bilan ifodalanadi.(3 ta fe’l yoki ravishdosh 
yoziladi).
4-qator: Mavzuga nisbatan munosabatni anglatuvchi va to‘rtta so‘zdan iborat bo‘lgan fikr 
yoziladi. (4 ta so‘zdan iborat jumla (gap) yoziladi).
5-qator: Mavzu mohiyatini takrorlaydigan, ma’nosi unga yaqin bo‘lgan bitta so‘z yoziladi 
(mavzuga ma’nodosh (sinonim) so‘z yoziladi).
Masalan: 1-sinf “O‘qish” fanidan “Suv-shifo” mavzusini mustaqil o‘qish va u asosda sinkveyn 
tuzish so‘raladi: 
Suv 
Zilol, tiniq.
Oqadi, mavjlanadi, jilvalanadi.
Ariqlarda zilol suv oqyapti.
Obi hayot.
Bu bilan bir qatorda har bir sinfda mustaqil o‘qish ko‘nikmalarini shakllantirishda mustaqil ish 
jarayonini tashkil etgan holda sinkveynlar tuzdirishimiz mumkin, bunda e’tibor ma’nodoshi bor 
so‘zga qaratilishi muhim ahamiyat kasb etadi. Kuzga oid mavzular doirasida “Paxta” so‘ziga,
Paxta.
Oppoq, momiq.
Ekiladi, sug‘oriladi, teriladi.
Dalalarda oppoq paxta ochildi.
Oq oltin
“Quyosh” so‘ziga qiyidagicha tuzish mumkin:
Quyosh
Issiq, katta.
Isitadi, qizdiradi, yoritadi.
Tongda quyosh charaqlab chiqdi.
Oftob.
Mavzular asosida vatan, yer, tabiat hodisalariga oid ham sinkveynlar tuzish mumkin.
Xulosa shuki, “Sinkveyn” metodi asosida o‘qish va ona tili darslari integratsiyasini ham yuzaga 
keltirishimiz mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1. G‘afforova T va b. 1-sinf o‘qish darsligi T-2019.
2. Boymurodova G. va b.q. O‘qish “1-sinf o‘qituvchilari uchun ilg‘or pedagogik va axborot 
kommunikatsiya texnologiyalarini amaliyotga joriy etish bo‘yicha metodik qo‘llanma T-2014.

---

164