Масъул муҳаррир

 Kasrlar mavzusini o‘tishda innovatsion metodlardan namunalar keltiraman . Quyidagi 
berilgan o‘yinlardan foydalanish darslarda o‘quvchilarni faollashtirish va mavzuni to‘liq 
tushunishlariga yordam beradi.
“Sinkveyn metodi”
“Sinkveyn” fransuz tilidan olingan bo‘lib, [sink-5], 5ta qator ma’nosini bildirdi. Bu o‘yin 
so‘z turkumlari bo‘yicha bilimlarni mustahkamlaydi va boshqa fanlar bilan bo‘g‘lashda muhim 
ahamiyat kasb etadi.
1. Nima? kim? Ot 1 ta so‘z
2. Qanday? qanaqa? Sifat 2 ta so‘z
3. Nima qiladi? Fe’l 3 ta so‘z
4. Gap. 4 ta so‘zdan iborat gap
5. Ma’nodosh so‘z 1 ta so‘z
“O‘z o‘rningni top’’
O‘quvchiga kasr yozilgan kartochkalar tarqatiladi. So‘ng o‘quvchilar o‘zining xossasiga ko‘ra 
o‘zdarvozasiga o‘tadi.
6,2 = 6 9,6 8,7
1.Test
To‘g‘ri kasrni toping
a) ; ; b) ; ; d)0,6 ;1,8
3.No‘tog‘ri kasrni to‘g‘ri kasrga aylantiring:
; 
2.Kasrlarni taqqoslang:
 va ; 
4.Kasrlarning xossalarini yozing.

---

626
10
chiziqcha ustidagi son kasrning surati, tagidagi son kasrning maxraji, chiziqcha esa kasr 
chizig‘i deyiladi.
O‘qilishi avval maxrajdagi songa dan qo‘shimchasi qo‘shib o‘qiladi, keyin esa suratdagi son 
o‘qiladi. Kasr chizig‘i bo‘lish amalini bildiradi. Surati maxrajdan kichik kasr to‘g‘ri kasr deyiladi. 
To‘g‘ri kasr doimo 1 dan kichikdir.
Surati maxrajiga teng kasr 1ga teng. Surati maxrajidan katta yoki maxrajiga teng kasrlar noto‘g‘ri 
kasrlar deyiladi. Ikkita natural sonlar bo‘linmasi shu sonlarning nisbati deyiladi 4 , son aralash son 
deyiladi. Agar kasrning surati va maxrajini ayni bir natural songa ko‘paytirilsa, kasrning qiymati 
o‘zgarmaydi, avvalgisiga teng kasr hosil bo‘ladi. Bu kasrning asosiy xossasi deyiladi. Kasrlar 
ustida qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish, bo‘lish mumkin. Kasrlarni taqqoslash mumkin. Kasrlarni 
umumiy maxrajga keltirish, ularni bir xil ulushlar orqali ifodalashdir . 
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, biz boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari zimmasiga katta mas’uliyat 
yuklangan . Chunki hozirgi davrda matematika fanini o‘qitishda, ayniqsa, kasrlar mavzusini 
o‘quvchilarga tushuntira olishda o‘qituvchining o‘zida chuqur bilim va metodik tajriba bo‘lishi 
zarur deb o‘ylayman. Matematika darslarida zamonaviy axborot texnologiyalari va innovatsion 
metodlardan keng foydalana olish o‘quvchilarga mavzuni chuqurroq tushunishiga yordam beradi. 
Men,23 yillik tajribamdan kelib chiqib, yuqorida keltirgan innovatsion metodlar va o‘yinlardan 
boshqa boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari o‘zdarslarida foydalansalar maqsadga muvofiq bo‘ladi deb 
o‘ylayman. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. 3-sinf matematika kitobi, ,,SHARQ’’ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh 
tahririyati Toshkent -2019
2. 5-sinf Matematika kitobi Toshkent,,O‘qituvchi ’’1998
3. www.Ziyonet.uz.

---

627