Масъул муҳаррир


TA’LIM - TARBIYA JARAYONIDA INNOVATSION YONDASHUV



Download 7,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet143/584
Sana22.02.2022
Hajmi7,57 Mb.
#82747
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   584
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi

10
TA’LIM - TARBIYA JARAYONIDA INNOVATSION YONDASHUV
Noralieva Barnoxon Baxodirovna 
Angren shahar 43-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabining 
 II – toifali boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi.
Tel; +99894 369 73 19
Annotatsiya: Та lim tizimida muslaqil shaxsni shakllantirish, uni jamiyat va davlat manfaatlari 
yo‘lida ijtimoiy -foydali mehnatga layoqatli kadr darajasida tarbiyalash - kо’p qirrali va murakkab 
jarayondir. Ushbu maqola ta ’lim - tarbiya jarayonida innovation yondashuv haqida so z yuritadi.
Kalit so‘z: innovatsion yondashuv, talim-tarbiya, innovatsion g‘oya.
Darhaqiqat, bir tomondan, barcha davlat tuzilmalari hamda ijtimoiy tashkilotlar, ayniqsa, 
ta’lim tizimi mutasaddilarining zimmasiga yuksak mas’uliyat yuklaydi. Bunda ta’lim tizimini ta-
komillashtirish va uning mazmunini chuqurlashtirish hamda ko‘pgina tashkiliy -tarbiyaviy ishlar 
nazarda tutiladi. Ikkinchi tomondan, bevosita ushbu masalani amalga oshirishga kuchli bo‘lgan 
pedagog kadrlar zahirasini shakllantirish va ularni zamon talablari bilan hamnafas tarzda kasbiy 
faoliyat yuritishga tayyorlash davlat va jamiyat zimmasidagi ulkan ijtimoiy vazifadir.
Yoshlarni barkamol qilib yetishtirish jarayonida shaxsning tarbiyasi va har tomonlama 
rivojlanishini ta’minlashga e’tiborni kuchaytirish va ta’lim sohasida shaxsning tarbiyasi va har 
tomonlama rivojlanishida ustunlikka erishishni ta’minlashdan iborat. Ta’lim-tarbiya jarayonining 
uch tarkibiy birligi - tarbiya, ta’lim, shaxsni rivojlantirish to‘liq darajada amalga oshirilishiga 
erishish lozim. Ta’lim-tarbiya ishida rasmiyatchilik va beparvolik kabi illatlardan voz kechish 
kerak. Bu maqsadda muslaqil fikrlaydigan shaxsni tarbiyalashga yo‘naltirilgan yangi uslub 
va vositalar ishlab chiqilishi va joriy etilishi zarur. Bugungi kunda pedagogikada o‘quvchi-
yoshlarning ta’lim jarayonidagi faolligini oshirishga qaratilgan bir nechta o‘qitish uslublari 
ishlab chiqilgan: 
- muammoli o‘qitish, ish faoliyatini ifodalovchi o‘yinlar, rolli o‘yinlar, mavzuli o‘qitish va 
boshqalar.
Buning uchun har bir mashg‘ulotga tayyorgarlik pedagogik izlanishni ko‘zda tutishi, yuksak 
kasbiy bilim va mahoratni, ishda ijodiy yondashuv va ko‘p vaqtni sarflashni talab qiladi. Chunki 
har bir o‘tiladigan mashg‘ulot ishlanmasi o‘ziga xos xususiyatga ega va takrorlanmasdir.
An’anaviy o‘qitishning usul va metodlari respublikamizda keng tarqalgan va ular o‘zining 
ma’lum tarixiga ham egadir. Biroq ta ‘lim sohasidagi islohotlarni amalga oshirishda an’anaviy 
ta’limning imkoniyatlari cheklangan. Muhim ta’limiy muammolar o‘z yechimini kutmoqda. 
Qator ilg‘or pedagogik tajribalar to‘liq ommalashgani yo‘q. Yangi ta’limiy islohotlarning o‘ziga 
xos jihati, o‘quvchi talabalarning mustaqilligi, ularni belgilangan maqsad sari yo‘naltirish, o‘quv 
faoliyatini hamkorlikda tashkil etish, biror bir faoliyatni buyruq orqali amalga oshirish o‘rniga 
pedagogik jarayonni samarali tashkil etish orqali o‘quvchilarga fan asoslarini o‘rganishga bo‘lgan 
qiziqishni orttirish, ularning imkoniyatlarini chegaralamasdan bilim va hunar egallashning 
demokratik yo‘llarini o‘zlashtirishdan iborat.
Ta’limning barcha bo‘g‘inlarini shunday tashkil etish kerakki, u yoshlarga chuqur va asosli 
bilim berish bilan birga keng qamrovli fikrlashga o‘rgatsin. Ta’lim jarayonida o‘quvchida mus-
taqil bilim olish ehtiyoji shakllanib borishi hozirgi kunning talabidir. Pedagogik texnologiya 
asosida dars o‘tishda eng asosiy talab o‘quvchining hayotiy tajribasi avval o‘zlashtirgan bilimlari 
va qiziqishlari asosida bilim berishni ko‘zda tutadi. Pedagogik texnologiya o‘rganilayotgan soha 
bo‘yicha o‘quvchilarda bilim yetarlicha bo‘lmagan holda ham o‘quvchida salbiy kechinmaga 
o‘rin qoldirmaslikni, bu o‘quvchining aybi emasligini tan olishni talab etadi.
Demak, u yoki bu fan o‘qituvchisining mahoratini aniqlashda uning faoliyati davlat ta’lim 
standartlari talablariga va pedagogik shartlarga nechog‘lik mos kelishi nazarda tutiladi. Pedagog 
o‘zining ish faoliyatiga xususiy kasbiy yaroqliligini, pedagogik voqelikdagi o‘z o‘rnini baholay 
olmas ekan, undan hech qachon ijodkorlikni talab qilib bo‘lmaydi. Demak, pedagogik faoliyatga 
kirib kelayotgan har bir inson o‘zining unga moslanuvchanligini, shu kasbga layoqati, qiziqi-
shi borligini to‘liq tasavvur etishi kerak. Ta’lim texnologiyasining asosiy maqsadi ham, o‘quv 
predmetlarini to‘liq o‘zlashtirishga mos keladigan ta’lim loyihasini yaratishdir. Bunday loyiha 
hozirgi zamon psixologiyasi, didaktikasi va pedagogik amaliyolining asosiy va ilg‘or g‘oyalariga 


180
10
tayangan holdagina yaratiladi.
Ta’lim - boshqariladigan jarayon bo‘lib, uning natijasi, ko‘p jihatdan, tayyorlangan didaktik 
loyihaga bog‘liq. Didaktik loyiha esa ta’lim texnologiyasining mahsulidir. Ta’lim jarayoniga tat-
biq qilinadigan har qanday pedagogik texnologiya, uning komponentlari xoh ta’lim mazmuni, xoh 
o‘quv dasturi yoki darslik, xoh o‘qituvchi faoliyati orqali o‘tishidan qat’iy nazar, o‘quvchining 
jonli tarzdagi erkin va ijodiy faoliyatini jadal rivojlantirishga xizmat qilishiga erishish talab qili-
nadi. Bunda pedagogik texnologiya, birinchi navbatda, har bir o‘quvchining boshqa o‘quvchilar, 
dars materiallari hamda o‘qituvchi (pedagog) bilan erkin tarzda muloqot qilishini, fikr almash-
ishini ta’minlaydi. Bu o‘rinda ta’lim mazmuni shaxsning shakllanishi va rivojlanishi uchun 
muhim sanaladi. Shuning uchun ta ‘lim mazmuni insonparvarlikka yo‘naltirilgan gumanistik 
g‘oya va me’yorlarni o‘zida mujassamlashtirgan bo‘lishi lozim. Ushbu pedagogik texnologiyada 
ta ‘lim tizimi markazida barkamol inson shaxsini shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan 
insonparvarlik g‘oyasi muhim o‘rin tutadi. Bu g‘oya qay darajada amalga oshirilganligi ta’lim 
jarayonining asosiy natijasi pedagogik jamoa mehnatining sifatiga berilgan baho asosida aniqla-
nadi. Pedagogik munosabatlarni insonparvarlashtirish va demokratlashtirishda o‘quv- tarbiyaviy 
jarayonning asosiy natijasini aniqlovchi muhim omil shaxsga bo‘lgan munosabat hisoblanadi. 
Darslarda innovatsion pedagogik texnologiyalardan foydalanish ta’lim samaradorligini oshirib-
gina qolmay, o‘quvchilarni mustaqil fikrlash ko‘nikmalarni rivojlantiradi, ijodiy tafakkur salo-
hiyatlarini takominashtiradi, ularni o‘z ustida tinmay ishlashga, ijodiy yondoshishga o‘rgatadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Azizxo‘jayeva N.N “O‘qituvchi tayyorlashning pedagogic texnologiyasi”-T, TDPU. 2000. 
52 b
2. Jumaev M.E, Yuldasheva M.Yu, Mingbaeva B.U Boshlang‘ich ta’lim fanlarini o‘qitish 
metodikasi O‘UM. Nizomiy nomidagi TDPU huzuridagi XTXQTUMOHM., 2017.


181

Download 7,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   139   140   141   142   143   144   145   146   ...   584




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish