Масъул муҳаррир

10
TEXNOLOGIYA FANINING MAVQEYINI YANADA OSHIRISH OMILLARI.
Hamroyeva Muhabbat Jabborovna.
Navoiy viloyati, Nurota tumani 
55-maktabning texnologiya fani o‘qituvchisi.
Telefon raqami: (99) 7544211
Annotatsiya. Mehnat insonning hayotida muhim o‘rin tutibgina qolmay, turmushni mehnatsiz, 
yaratuvchiliksiz tasavvur etib bo‘lmaydi. Mehnat tarbiyasi tarbiyaning mag‘zini, mazmunini tash-
kil etadi, Mehnat an’analarining tayanchi sifatida yoshlarni hayotga, ijtimoiy mehnat faoliyatida 
ishtirok etishga tayyorlash ham muhim rol o‘ynaydi. 
Kalit so‘zlar. O‘yinli texnologiya, muammoli o‘qitish, kombinasiyallashgan dars, matonat va 
qat’iyat, metall va qotishmalar,tabiiy materiallar.
Jamiyatimizning har bir fuqarosi XXI asrda yashar ekan, ortda qolgan yillar qadrini bahol-
ashga va kelajak hayotining turli jabhalarini belgilab olishga urinishi tabiiydir. Jumladan, ta’lim 
sohasida faoliyat ko‘rsatayotganlar ham bundan mustasno emas.
Hozirgi kunda ta’lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni o‘quv jarayoniga qo‘llashga 
bo‘lgan qiziqish, e’tibor kundan – kunga kuchayib bormoqda, buning sabablaridan biri, shu vaqt-
gacha an’anaviy ta’limda tinglovchilarni faqat tayyor bilimlarni egallashga o‘rgatilgan bo‘lsa, 
zamonaviy texnologiyalar ularni egallayotgan bilimlarini o‘zlari qidirib topishlariga, mustaq-
il o‘rganib, tahlil qilishlariga, hatto xulosalarni ham o‘zlari keltirib chiqarishlariga o‘rgatadi. 
O‘qituvchi bu jarayonda shaxsning rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga 
sharoit yaratadi va shu bilan ta’lim jarayonida tinglovchi asosiy o‘rin egallaydi. Endilikda 
o‘quvchilarni dars jarayonida faollashtirishga xizmat qiladigan innovasion texnologiyalar deb 
ataluvchi o‘qitish metodlari amaliyotga tatbiq qilina boshlandi. Ular jumlasiga muammoli 
o‘qitish, “O‘yinli texnologiya “, “Aqliy xujum”, “Individual o‘qitish”, Tarmoqlar klaster metodi, 
“Bumerang texnologiyasi”, “Skorabey”, “Tarozi”, “Yelpig‘ich” texnologiyasini va boshqalarni 
keltirish mumkin. Dars o‘tish uchun qaysi texnologiyani tanlab olish o‘quv fani va undagi 
mavzuning xususiyatlaridan kelib chiqadi.
Masalan, muammoli o‘qitish texnologiyasi ta’lim jarayonidagi samarali usullardan biri 
sanaladi. Uning vazifasi faol bilish jarayoniga undash va tafakkurda ilmiy-tadqiqot uslubini 
shakllantirishdir. Muammoli o‘qitish ijodiy, faol shaxs tarbiyasi maqsadlariga mos keladi. Mazkur 
texnologiyaning afzalligi shundaki, u avvalombor o‘quvchining mustaqil, aqliy faoliyatini 
rivojlantiradi. O‘quvchilarni muammoga kirish, fikrni so‘z bilan ifodalash, ya’ni faol mushohada 
yuritishga undaydi. Bu o‘rinda izchillik erkin yurishga undaydi. Bu yo‘sinda izchillik erkin 
namoyn bo‘ladi, avvalo muammoli vaziyat yuzaga keladi. So‘ng o‘quv muammosi shakllanadi. 
Ularning mazmuni to‘la va maqsadga muvofiq bo‘ladi.