Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф

 
100-расм. Қўшработ боталитининг 
очилмаси. 
101-расм. Штоклар
.
102-расм. Этмолит. 

---

280 
ризонтал кесмада изометрик ёки бир қанча чўзилган шаклда бўлади. 
Этмолитлар силл→лополит→этмолит схемаси бўйича силларнинг 
ҳосил бўлишининг кечки босқичи деб тахмин қилинади. 
Гарполит
(юнонча
 
«гарпос» - ўроқ
) йирик, ёриб 
кирувчи, ички қисми мувофиқ, 
вертикал кесмада ўроқсимон 
шаклдаги интрузив танадир 
(103-расм). Гарполитларнинг устки қисми маълум тепаликлар ва 
чуқурликлардан иборат қавариқ шаклда бўлади. Пастки қисми эса 
эгилган, горизонтал ёки илдизи томон қияланган бўлади. Гарполит-
ларнинг ҳосил бўлиши бурчакли номувофиқликларга боғлиқ бўлиши 
мумкин. Кристаллашган қадимий жинслар билан уларнинг устида 
номувофиқ ётувчи ҳосилалар орасига магманинг ёриб кириши билан 
боғлиқ.
Дайкалар
тоғ 
жинсларидаги 
дарзликлар 
бўйлаб магма суюқлигининг 
ёриб 
киришидан 
ҳосил 
бўлади (104-расм). Улар тик 
ҳолдаги 
ўзаро 
параллел 
чегараларга эга бўлган ёриб 
кирувчи 
таналардир. 
Дайкаларнинг 
узунлиги 
уларнинг қалинлигидан ўнлаб марта катта бўлади. Дайкаларнинг 
аксарият қисми 0,5 дан 5-6 м қалинликка ва ўнлаб метр узунликка эга 
бўлади. Баъзи ҳолларда уларнинг қалинлиги 250 м га бориши, узунлиги 
эса 100км дан ортиқ бўлиши мумкин. Дайкалар бир жинсли оддий ва 
103-расм. Гарполит. 
104- расм. Дайка. 

---

281 
магманинг бир неча бор ёриб кириши натижасида турли жинсли 
мураккаб тузилишга эга бўлиши мумкин.