Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар

Органик дунёси. Кайнозойда Евросиёнинг Ўрта ер денгизи минтақасидан шимолда иқлим ва органик дунё мезозой эрасининг охиридагига қараганда ўзгача бўлган (246-расм). Жанубда иқлим иссиқ ва нисбатан нам, шимолий районларда эса мўътадил илиқ ва нам бўлган. Бундай шароитларда кўпчик авлодлари ва оилалари ҳозирги вақтда ҳам мавжуд бўлган бой, асосан дарахтсимон ёпиқ уруғли флора ривожланган. Шимолда булар игнабарглилар аралашган барг ташловчи дуб, бук, ёнғоқ, каштандан иборат ўрмонларни ташкил этган. Жанубда пальмалар, тропик игнабарглилари, папоротниклар ҳукмдорлик қилишган. Майсали ўтлар ҳали кенг тарқалмаган. Асосан сутэмизувчилардан иборат бўлган фауна шаклланган бўлиб, уларнинг орасида йиртқичлар (кейинчалик қирилиб кетган) ва туёқлилар устуворлик қилишган. Ҳақиқий қушлар ҳам пайдо бўлган. Бу ҳудуднинг флора ва фаунаси кейинчалик ҳозирги органик дунёни ҳосил қилган.
Палеогеннинг ҳайвонот дунёси бўр давридаги оламшумул қирилишдан кейин сезиларли даражада янгиланган. Қуруқликдаги ва денгиздаги улкан рептилиялар йўқолиб кетади. Уларнинг ўрнини тез ривожланаётган сутэмизувчилар эгаллайди.
Палеоген сутэмизувчилари хилма-хил бўлган. Олигоценда энг йирик сутэмизувчилар носорогларнинг қадимий вакиллари бўлган. Улар саванналарда яшаган. Олигоценда содда тузилган чўчқалар, туялар ва буғилар яшаган. Палеогеннинг бошлариданоқ яриммаймунлар деб аталувчи приматларнинг содда гуруҳлари - лемуралар пайдо бўлган. Фақат эоценнинг охиридагина ҳақиқий маймунлар – антроподалар пайдо бўлган.

246-расм. Палеоген ладшафти. http://wwlife.ru

247-расм. Диноцерат. http://wwlife.ru

Эоценда носорогларнинг аждодлари – йирик шохсиз ҳайвонлар пайдо бўлади. Эоценнинг охирида улардан диноцератлар келиб чиққан (247-расм). Уларда бир жуфт шохлар, ханжарсимон ўткир кликлари ва жуда кичик мия бўлган.
Эоцен жуфттуёқлилари орасида антракотерийлар оиласи муҳим аҳамиятга эга бўлган (248-расм).