Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар


-расм. Энг қадимий қуш – археоптерикс



Download 62,78 Mb.
bet227/250
Sana11.07.2022
Hajmi62,78 Mb.
#775422
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   250
Bog'liq
Чиникулов Х , Жўлиев А Х Автосохраненный

237-расм. Энг қадимий қуш – археоптерикс. http://wwlife.ru


238-расм. Барча қушларнинг аждоди - протоавис. http://wwlife.ru

Бўр даври қушлари рептилияларнинг баъзи ўзига хос морфологик хусусиятларини, масалан алвеолаларда жойлашган конус шаклидаги тишларини сақлаб қолган. Улардан бири – гесперорнис (шўнғувчи қуш) – денгизда яшашга мослашган.
Сутэмизувчилар орасида йиртқичлар пайдо бўлган. Ўлчами унча катта бўлмаган бу йиртқичлар ўрмонларда ва зич тўқайларда яшаган, майда қалтакесаклар ва бошқа сутэмизувчилар билан озиқланган. Уларнинг баъзилари дарахтларда яшашга мослашган.
Тахминан 195 млн. йил олдин бошланган юра даврида иқлим пермдагига нисбатан нам ва иссиқ бўлган. Саноқсиз ботқоқликлар ва чучук сувли кўлларда дастлабки бақалар яшаган. Зич ўрмон дарахтлари орасида очиқ уруғлилар алоҳида ўринга эга бўлган. Игнабаглилар ва цикадалилар ҳукмронлик қилишган. Илгаргидек беннетитлар кенг тарқалган, нам жойларда папоротниклар ва хвошчлар ўсган.
Бўр давридаги ҳаётнинг ранг-баранглиги ундан олдин ҳам, кейин ҳам бўлмаган.
Ўша вақтлари ер юзасининг кенг ҳудудларини саёз денгизлар эгаллаган. Бўр даврининг бошларида моллюскаларнинг жуда кўп янги турлари пайдо бўлган. Улкан моллюскалардан аммонитлар (239-расм) олдингига қараганда кам учраган. Соҳилбўйи саёзликларида янги йиртқич қисқичбақасимонлар: креветкалар, краблар ва омарлар, шунингдек дастлабки нуммулитлар пайдо бўлган. Маржонлар рифлар ҳосил қилган.
Ўша вақтларда Дунё океанида улкан денгиз тошбақалари (архелонлар) яшашган. Уларнинг узунлиги деярли 4 м га, вазни 4 тоннагача борган (240-расм).
Юра даврининг ўсимлик дунёси умумий ҳолда триасникига ўхшаш бўлган. Уларнинг орасида саговникли ва игнабаргли дарахтлар устуворликка эга бўлган. Илк бор гинкголар – очиқ уруғли кузда барг тўкувчи кенг баргли дарахтсимон ўсимликлар (эҳтимол, бу очиқ уруғли ва ёпиқ уруғли ўсимликлар орасидаги боғловчи звено) пайдо бўлган. Бу оиланинг ягона тури – икки куракли гинкго – ҳозиргача сақланиб қолган.



Download 62,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   223   224   225   226   227   228   229   230   ...   250




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish