Masshtabga doir masalalar

Havo harorati
Reja”
1.O’rtacha, kunlik, oylik, yillkik xaroratni topish

2. 
   Haroratni kunlik oylik yillik amplitudasini topish.
   
3. 
   Haroratni o’zgarishiga doir masalalar.
   

1-Formula. Atmоsferada quruq adiabatik jarayoni aniqlash

ma`lum balandlikka ko`tarilgan havоning harоrati
ko`tarilyotgan havоning dastlabki harоrati
h - balandlik (metr)
2-formula.Atmоsferada nam adiabatik jarayonni aniqlash

1-masala. Farg’ona shahrida 20-mart kuni o’rtacha harorat qancha bo’lgan?
1:00-+6’C 4:00-+4’C 7:00-+6’C 10:00-+10’C 13:00-+15’C 16:00-+14’C 19:00-+10’C 22:00-+7’C
Yechish:
a ) Jami haroratlarni qo’shib 8 ga bo’lamiz (6+4+6+10+15+14+10+7)/8=+9
Javob: +9’C

b) harorat amplitudasini topish.

Eng yuqori harorat va eng past harorat o’rtasidagi farq topiladi.
15’C--4’C=11’C

Javob: Harorat amplitudasi 11’C

2-masala. Agar to’g etadiga harorat +25’C bo’lib tog’ning balandligi 4 km bo’lsa tog’ cho’qqisida harorat qanchaga teng?

Eslatma: yuqoriga ko’tarilgan sari harorat har 100 m da +0,6’C ga 1 km da +6’C ga pasayadi.
Yechish: 1) 4x6=24’C 2) 25-24=+1’C
Javob: Tog’ cho’qqisida harorat +1’C.

28-masala. To’gda belgilangan punkta harorat +20’C tog’ning 4700 m balandligida va berilgan joydan 2000 m pastda harorat qancha?

29-masala. Agar Akonkagua tog’ida harorat -10’C bo’lsa And tog’lari etagida (dengiz sathidan balandligi 1000m ) va dengiz bo’yida harorat qancha?
30-masala. Dengiz sathida harorat +22’C bo’lganda Hazrati Sulton cho’qqisida haroratt qancha bo’lishi mumkin?


Havo Namligi.

3. 
   Mutlоqiy namlik, q
   

suv bug`lanishining elastikligi mm

suv buғlanishining elastikligi mb
havоning harоrati
havоning kengayish kоiffitsenti

4. 
   Nisbiy namlik, r %
   

to`yingan havоdagi suv bug`lanishining elastikligi mm,mb

5. 
   To`yingan suv buғlanishning elastikligi, Ye mm, mb
   

1-masala. Agar havoning harorati +20’C bo’lib nisbiy namlik 70 bo’lsa mutloq namlikni toping?

Masalani yechishda proportsiya usulidan foydalanish maqsadga muvofiq.

1-ish. 20’C-17g/m3-100% x=11,9g/m3

x- 70%
javob- 11.9 g/m3

31. Honadagi havo harorati 10’C undagi mutloq namlig 5g/m3 uning nisbiy namligi qanchaga teng?

32. Tog’ etagidan yuqoriga ko’tarilayotgan havoning nisbiy namligi 60% agar tog’ etagida havo harorati +30’C bo’lsa bu havo qaysi balandlikda namga to’yinadi va yog’in berishi mumkin?

33,Harorati +10;C bo`lgan havoning nisbiy namligi 70% ,u namga to`yinishi uchun yana qancha namlik kerak bo`ladi.

Havo harorati	+30’C	+20’C	+10’C	+0’C	-10	-2’C
Mutloq namlik	30g/m3	17 g/m3	9 g/m3	5 g/m3	2.5/m3	1 g/m3