Mashinasozlik texnologiyasi va avtomatlashtirish

Shakldor keskichlarning konstruktiv о‘lchamlarini aniqlash
Doiraviy shakldor keskichning asosiy konstruktiv о‘lchamlariga quyidagilar kiradi: keskichning tashqi diametri D; uning opravkaga о‘qiga о‘rnatish diametri d; keskichni umumiy uzunligi L; charxlash balandligi N; shtriftga о‘rnatish diametri d₁, bu о‘lchamlar t_max – chuqurlika bog‘liq ravishda qabul qilinadi. Maksimal kesish chuqurligi quyidagi formula bilan aniqlanadi.
t_max =
formuladan t_max maksimal kesish chuqurligi;
D_max ishlov beriladigan detalni maksimal diametri;
D_min detalni minimal diametri

Shakldor keskichlarning kesuvchi qirrasini burchaklari

Xar qanday shakldor keskich kerakli orqangi burchak va oldingi burchak bilan taominlangan bо‘lib, oldingi burchak ishlov berilayotgan materialga bog‘liq bо‘ladi: pо‘latlar uchun =5⁰-25⁰ gacha, rangli metallar uchun =20⁰+30⁰ gacha; chо‘yanlar uchun =0-10⁰ tavsiya etiladi.

shakldor keskichlarning kesuvchi tig‘ini burchaklarini zagotovkani markaziga yaqinlashgan xolatidagi о‘zgarishlarini kо‘rsatilgan.

rasmdan kо‘rinib turibdiki doiraviy va prizmatik keskichlar kesish jarayonida detalni markaziga yaqinlashgan sari oldingi burchagi qisqarib boradi yoki =0 bо‘lib qoladi. Orqangi burchagi keskich chо‘qqisini markaziy о‘qga nisbatan N-masofaga siljitish nitijasida xosil qilinadi va N-quyidagi ifoda bilan topiladi.

N=R₁Sin
bu yerda: N-keskich о‘qiga nisbatan siljitish masofasi;
R₁-keskichning eng katta tashqi radiusi.
Umumiy xolda orqangi burchak =10⁰-12⁰ tavsiya etiladi.
Prizmatik shakldor keskichlarni orqangi burchagi keskichni dastakka zо‘rnatish davrida xosil qilinadi va =12⁰-15⁰ tavsiya etiladi.
Prizmatik shakldor keskichning oldingi yuzasi detalni markazidan h₁ masofaga kesib о‘tadi:

h₁=Z₁sin _n Z₁ zagotovkani radiusi;

doiraviy shakldor keskichning oldingi yuzasi detalni markazidan h₂ masofaga kesib о‘tadi.
h₂ =R₁-sin( + ) teng bо‘ladi.
Bu yerda R₁- doiraviy shakldor keskichning eng katta tashki radusi.
Xulosa qilib shuni, va burchaklar usib borishi bilan h₁ va h₂ ham о‘sib boradi natijada tetalni normal profili bilan keskich profili orasidagi farq xam о‘sadi.
Shuday qilib keskichlarning keltirish xisobi burchakni mavjudligi bо‘lib =( + ) ga teng. -sirlanish burchagi. Shundek qilib:
R₂-R₁Z₂–Z₁
Prizmatik shakldor keskichlarda esa RZ₂-Z₁
Misol №1 0; =0 (Rasm-27a)
a) R₂ - R₁Z₂-Z₁ Tо‘g‘rilash xisobini bajarish zarur
Misol: №2 0, 0;
b) R₂- R₁Z₂-Z₁ Tо‘g‘rilash xisobini bajarish kerak
Misol: №3 =0; 0;
v) Bu xolda ham R₂- R₁Z₂-Z₁ keskich profilini tо‘g‘rilash xisobini bajarish kerak.
Misol: №4 =0; =0