Mashinasozlik texnologiyasi va avtomatlashtirish

Amaliy mashg‘ulot №7.


Spiral parmani loyihalash.
Ishdan maqsad : Spiral parmani loyihalashni o`rganish
Nazariy ma`lumot.
Spiral parmaning konstruktiv elementlari

Spiral parmaning asosiy elementlar uning konstruktsiyasini tashkil qiladi. Ularga quyidagilar kiradi. 2-parma cho’qqisining egish burchagi, γ - parmaning oldi burchagi,  - orqangi burchagi. Uning diametri D,  - oldingi kesuvchi tig’ining ochish burchagi. d - parma o’zagining diametiri, b - perosining eti. f -lentasi, ke-suvchi tig’ining shakli va parma ariqchasining shaklini hosil qiluvchi frezaning profili. Uning ishchi qismining uzunligi-l , L-umumiy uzunlik o’lchamlari kirib, ularning miqdorlari quyidagichaqabul qilinadi. Uning diametri hosil qilinayotgan teshikning qayerda ishlatilishiga qarab qabul qilishda parmalash jarayonidagi urilishni hisobga olinadi.

Spiral parmaning tuzilishi.

Parma cho’qqisining burchagi 2 ishlov berilayotgan materialning tarkibiga bog’liq. 2 burchagi qancha katta bo’lsa, parmaning ko’ndalang kesuvchi tig’i shuncha mustahkam bo’ladi. 2 -130°, 150° tavsiya qilin-gan bo’lib yumshoq materiallar uchun 2 =80°- 80° unversal ishlarni bajaruvchi parmalar uchun 116°-118° qabul qilinadi.

Parmaning vintsimon ariqchasining egish burchagi ω uning miqdori parmaning diametriga hamda vintsimon ariqchaning qadamiga bog’liq bo’ladi.

π D
Tg ω= — ;

4

Spiral parma og’ish burchaginig o’zgarishi.

Yuqoridagi grafikdan ko’rinib turibdiki parma ariqchasining ozish burchagi uning diametirining chegarasida eng katta qiymatga, markazga yaqinlashgan sari esa uning qiymati kichrayib boradi. ω > ω₁, ω₂. ω burchagi parmaning oldingi burchagiga tapsir etadi. ω burchagi kattalashsa,  burchagi ham kattalashib bora-di. Odatda ω burchagi 24°-30° bo’ladi. Ba’zi bir holatlarda esa, masalan: yumshoq materiallarga ishlov berishda ω burchagi 45° ga teng bo’ladi.

Teshilgandan so’ng M27, l=50 mm metrik rezьba hosil qilish uchun tezkesar po’latdan tayyorlangan konussimon datchikli spiral parmani hisoblash va ^{loyihalash zagotovka konstruktsion uglerodli po’lat mustahkamligini hisoblash}
Echish:

1. 
   Parmalash diametrini aniqlaymiz.
   

GOST 19257-73 bo’yicha M27 rezьbani kesish uchun kerakli parmani diametrini topamiz.
D=23,9 mm

2. 
   Kesish maromlarini (16) normativdan aniqlaymiz:
   

1. 
   surish 27 jadvaldan, 433 bet S=0.39-0.47 mm/ayl;
   
2. 
   jadval 28-30 dan kesish tezligini aniqlash uchun koeffitsientni aniqlaymiz V=32 m/min.
   

3. 
   O’q bo’yicha kuch
   

X y

MP
P_X 9,81C_P D ps pK
31 jadval 436 betdan topamiz.[5]

^K Mp
45
75
0.75
_0.60.75


0.682

R_X=9,81*68*23,9*0,4^0,7*0,682=5850 N (-585 kgs).

4. 
   Kesishdagi kuch momenti qarshiligi (burovchi moment).
   

^M CP
9.81C D^ZM S^YM K .

M M
M

Parma dastasining umumiy ko’rinishi.


Dastak va vtulka orasidagi ishqalanish momenti

_M P_X D₁ d _{2 (1}
0,4

^TP 4 sin
Eyilgan parma bilan ishlov berishda normal xoldagi parma bilan ishlash ishqalanish momenti 3 barobar ortadi. SHunga asosan

3M _CP
^MTP
MP_X (D₁ d ₂ ) ₍₁
4 sin
0.04

Dastak konusini o’rtacha diametri
^dCP ёки

CP
_d 6M _CP sin
MP_X (1 0.04 )

formuladan
^M CP
64.2H m(
6420кгс
мм)
kesish kuchini qarshilik momenti;

^{RX=5850 N (-585 kgs) o’q bo’yicha kuch;} 0,096 ^{- po’latni ishqalanish}
koeffitsenti; 1⁰26^'16^'' - konus burchagini yarmi (konusnostligi 0.05020;

sin
5^' konus burchagini og’ishi.

^dc
21.7мм.
Standart ST SEV 147-75 bo’yicha yaqin katta konusni qabul qilamiz. Konus

Morze №3 lapkasi bilan quyidagi konstruktiv o’lchamlar bo’yicha:
D₁=24.1 mm, d₂=19.1 mm, l₄=99 mm; Quyruq qismini qolgan o’lchamlari chizmada ko’rsatilgan. ([5] 154-bet, 62-jadval).

4. 
   Parmaning uzunligini aniqlaymiz. Parmaning umumiy uzunligi L; ishchi qismini uzunligi l_p; quyruq va bo’yin o’lchamlari GOST 10903-77 yoki GOST 4010-77 bo’yicha qabul qilinishi mumkin.
   

L=280mm, l_p=170 mm, l_p=113 mm; d₁=D₁-1.0=24.1-1.0=23mm.

4. 
   Parmani kesuvchi qismini geometrik va konstruktiv parametrlarini aniqlaymiz.
   

1. 
   Normativ ((16) karta 43, 200-201 bet) dan topamiz. CHarxlash shakli DP (dvaynaya s patochkoy peremqchki)
   

2. 
   Vintsimon ariqchani og’ish burchagi
   
3. 
   Kesuvchi qirralari orasidagi burchani 2
   

30⁰ .

0
118⁰ ;2

70⁰.

4. 
   Orqangi burchagi
   

12⁰.

5. 
   Oldingi kesuvchi qirrasini og’ish burchagi
   
6. 
   CHarxlash o’lchami A=2,5mm, l=5mm
   
7. 
   Vintsimon ariqchani qadami H
   

35⁰.


130.5мм.