Mashinasozlik texnologiyasi va avtomatlashtirish

Amaliy mashgulot № 3
Doiraviy shakldor keskichni loyihalash.
Ishdan maqsad: Doiraviy shakldor keskichni loyihalashni o`rganish misollar asosida.
Nazariy ma`lumot
SHakldor deb, keskichning kesuvchi qirrasiga ishlov berilayotgan detalning shakliga mos qilib tayyorlangan keskichga aytiladi. Ular asosan ko’p seriyali va yalpi ishlab chiqarish korxonalarida qo’llanilib, ishlov beriladigan detalni shaklini birdaniga olishni ta’minlaydi va mehnat samaradorligini oshiradi.
SHakldor keskichlar o’z tuzilishiga va qo’llanishiga qarab quyidagi turlarga bo’linadi:

1. 
   Doiraviy shakldor keskichlar.
   
2. 
   Prizmatik shakldor keskichlar.
   

Doiraviy shakldor keskichlar tashqi va ichki yuzalarga kesib ishlov berishda qo’llaniladi.
Prizmatik shakldor keskichlar faqatgina tashqi yuzalarga ishlov berishda qo’llaniladi
Doiraviy shakldor keskichni konstruktsiyasini ko’ramiz.



Misol:: SHtift bilan maxkamlanuvchi teshikli dumaloq shakldor keskichni, prutokdan tayyorlangan zagotovkani tashqi yuzasiga ishlov berish uchun hisoblansin va loyihalansin. Zagotovka diametri 60mm, materiali po’lat A60,

mustaxkamligi ishlov beriladi.
800МПа(60кгс / мм² ) ^{. Zagotovka prutokdan qirqib olish bilan}

Echish:

1. 
   Oldingi va orqangi burchaklarni 47- jadvaldan zagotovka materialiga qarab
   

tanlab olamiz.
20⁰ ,
12^{0 .}

2. 
   Keskichni umumiy enini zagotovka o’qiga nisbatan aniqlaymiz.
   

L_k=l₃+a+c+b+b₁=52+2+7+1=62 mm.

3. 
   Detalni profilini eng katta chuqurligi aniqlaymiz.
   

^tMAX
58 30
2 2
14мм.

4. 
   SHtiftga o’tkazuvchi teshikli dumaloq shakldor keskichni gaborit va konstruktivo’lchamlarini profilini katta chuqurligiga qarab t_max=14mm uchun 45 jadvaldan qabul qilamiz. D=100mm, d=27 mm, d₁=40mm va quyidagi formula bilan keskichni charxlash balandligini hisoblaymiz.
   

H R sin
50sin 32⁰
28мм.

Keskichni umumiy balandligi

h_P R
sin
50sin12⁰
10.5

Formuladagi R – keskichni radiusi

Shakldor keskichni profilini hisoblash sxemasi. 1-zagatovka, 2-keskich, 3-shablon.