«Машинасозлик технологияси асослари»

6.3. Ишчининг малакасини аниқлаш 
Вақт меoёрларини аниқлашда ишчининг малакаси хам 
белгиланади. Ишчининг малакасини белгилашда ишлаб чиқариш 
тармоғидага биноан малакавий-тариф маoлумотларига асосланилади. 
Ишни бажариш учун қанча бой тажриба ва билим талаб 
қилинса ишчининг малакаси шунча юқори бўлади.
Донали ишлаб чиқаришда дастгохни созлаш, кесувчи асбобни 
ўрнатиш, ўлчов асбобларидан фойдаланиш талаб этилганлиги сабабли 
юқори малакали ишчи ишлайди. 
Ялпи 
ишлаб 
чиқариш 
шароитида 
аксарият 
ишлар 
механизациялаштирилган ва автоматлаштирилганлиги сабабли хамда 
дастгохни ва кесувчи асбобни созловчи ишчи томонидан созланиши, 
юқори малакали ишни талаб этилмайди. 
Ишчиларга иш хаққи белгилашда биринчи тоифа асос қилиб 
олинади. Қолган тоифалар бўйича иш хаққи белгилашда биринчи 
тоифага миқдорини тариф коэффициентига кўпайтирилади. 
Ўрганилган материални мустахкамлаш учун саволлар
1.
Техник меoёрлаш нима? 
2.
Вақт меoёри қандай аниқланади? 
3.
Техник асосланган вақт меoёри нима? 
4.
Вақт меoёрини аниқлашни қайси усуллари мавжуд? 
5.
Донавий вақт нима ва уни таркибий қисмини тушунтириб 
беринг. 

---

47 
6.
Ишчини малакасини аниқлашда нималарга эoтибор бериш 
керак? 

---

48 
7-БОБ 
МЕХАНИК ИШЛОВ БЕРИШ ТЕХНОЛОГИК ЖАРАЁНЛАРИНИ ЛОЙИХАЛАШ 
Механик ишлов бериш технологик жараёнлари ишлаб 
чиқаришни унумли ташкил қилган холда металл кесиш дастгохлари, 
кесувчи асбоблар, мосламаларнинг технологик имкониятлари тўла 
фойдаланилиб, кам мехнат ва вақт сарфлаб махсулотни минимал 
таннархда тайёрлашга қаратилган бўлиши керак. 
7.1. Механик ишлов бериш технологик жараёнларини