Mashinalarni traktorga ulash usullari va qurilmalari, ularni tuzilishi va ishlashi

71. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish jarayonlarida avtomatika texnika vositalarini qo‘llash

1. 
   Yerga ishlov berish jarayonlarini avtomatlashtirish.
   

Zamonaviy o‘simlikshunoslikda ko‘pchilik texnologik jarayonlar (ko‘chatlarga ishlov berish, ko‘chat o‘tqazish, hosilni yig‘ib olish v.b.) avtomatlashtirilgan mobil agregatlar, ya’ni qishloq xo‘jalik mashinalariva qurollari bilanjihozlangan traktorlar hamda kombaynlar yordamida amalga oshiriladi. Ko‘pchilik qo‘llanilayotgan agregatlarda turli avtomatik rostlash, boshqarish va himoya vositalari mavjud.Xozirgi kunda mobil agregatlarda avtomatlashtirish jarayonlari asosan quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha bormoqda: harakat trayektoriyasi va tezligini ta’minlash, yuklamani, tuproqqaishlov berish chuqurligini, qirqish balandligini, ishchi organlar holatini hamda inson faoliyatidoirasida mikroiqlim parametrlari belgilangan miqdorini ushlab turish.
Talab qilingan texnologiyani taьminlash uchun mobil agregatlar berilgan harakat trayektoriyasini ushlab turishi kerak bo‘ladi. Ma’lumki, mobil agregatni sifatli boshqarish operatordan maьlum tajriba va uzluksiz eьtibor talab qiladi, chunki u bir paytni o‘zida texnologiyaga amal qilishni tavsiflovchi ko‘p sonli parametrlarni kuzatishi, mashina sozligini va ishchi agregatlar holatini nazorat qilib borish kerak. Mobil agregatlarda ish sifatini yaxshilash, mehnat unumdorligini oshirish va ishlash sharoitini yengillashtirish uchun xozirgi kunda avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari (ABT) ni joriy qilish bo‘yicha muayyan ishlar olib borilmoqda.Birinchi o‘rinda agregat harakat traektoriyasini iloji boricha berilganiga yaqinlashtirish masalasi yechilishi lozim: ma’lumki, xozirgi kunda traktorlar oldindan ariqcha kovlash, elektr kabeli va ishlov berilayotgan maydon chetiga sim tortish orqali amalga oshirimoqda, sezuvchi organlar (dachik) esa traektoriyani ko‘chirib berilgan va xaqiqiy harakat trayektoriyasi farqini aniqlab va unga ishlov berib uni boshqarish tizimiga uzatadi. Sezuvchi elementlar sifatida esa mexanik, elektrik va optik datchiklardan foydalaniladi.Bunday tizimlar barcha asosiy dala ishlarida amalda ishlatilishi mumkin.