Mashinalaridan foydalanish, texnik

solishtirma ish unumi 
tushunchasini
kiritish kerak bo‘ladi.
SHu bilan birga tayyorlangan mahsulotlarni og‘irligi bo‘yicha hisobotlarda
hamma material maxsus sig‘imlarda ishlov beriladi. SHuning uchun 
o‘tkazuvchanlik qobilyati
tushunchasi kiritiladi.
Misol: kombaynni 
o‘tkazuvchanlik qobilyati bir kg/soat deganda 
umumiy tayyorlangan massaga don, somon, chori, begona o‘tlarni
kiritish 
kerak.
O‘tkazuvchanlik qobilyati solishtirish uchun hamma vaqt ham doimiy baza 
hisoblanmaydi, 
chunki 
ekinlar 
namligiga 
bog‘liq holda o‘zgaradi. 
O‘tkazuvchanlik qobilyatining ish unumini baholash hisobotida materialni namligi 
bilan birga ko‘rsatilishi kerak.
Mashina ish unumining hisobiga maydon yoki massa va vaqtning 
o‘lchamlari kiritiladi. Agar birlik o‘lchamga e’tibor qaratilsa, hisob-kitoblar 
nisbatan oddiy bo‘ladi. Bunda ish unumini birligi qisqacha gektar (ga) dan iborat. 
Misol tariqasida don o‘rish kombaynning qamrash kengligi 5 m, tezligi 1,5 
m/s ekanligi aniqlangan. Don bunkeriga bir minut vaqt ichida 50 kg don yig‘ilgan 
va 60 kg chiqindilar (somon, chori va boshqalar) mashinaning orqa tomonidan 
to‘kib ketilgan.
12.2-§. Mashinaning ish unumlari 
1. Maydon salohiyati 
ga
sek
m
ga
m
sek
m
soat
ga
1
3600
10000
1
5
5
,
1
7
,
2
2




 
2. Materiallar sig‘imi 

---

86 
2
min
60
min
50
3000
soat
kg
soat
kg


3. O‘tkazuvchanlik qobiliyati 
soat
soat
t
kg
soat
t
min
60
min
110
6
,
6
2



Agregatlardan foydalanishning texnikaviy samaradorligi, birinchi navbatda 
er maydonining o‘lchamlari (bo‘yi, eni va nishobligi) hamda shakliga bog‘liq 
bo‘lib (rasm), sug‘oriladigan dehqonchilik sharoitida uning maqbul yuzasi 20-40 
gektarni, shakli to‘g‘ri to‘rtburchak va o‘rtacha nishobligi 0,03-0,05 ni tashkil 
etadi. 
Har bir qishloq xo‘jalik agregatini bevosita dalada ishlatish jarayonida undan