Mashina va mexanizmlar nazaryasi

Mexanizmning holati uchun tezlik va tezlanishlar rejalari chiziladi:
Bo’g’inlarning chiziqli va burchak tezlanishlari aniqlanadi



Bo’g’inlаr inertsiya hamda og`irlik kuchlаrining miqdorlаri vа yo’nаlishlаrini аniqlаsh
1. Og`irlik kuchlarining miqdori quyidagicha aniqlanadi.

2. Inertsiya kuchlarining miqdori quyidagicha aniqlanadi.
,
,
3. Kuch momentlarining miqdori quyidagicha aniqlanadi.


Inertsiya kuchlarining yo’nalishi og’irlik markazlari tezlanishlari yo’nalishiga parallel xolda teskari ravishda yo’nalgan.
Inertsiya momentlari yo’nalishi esa bo’g’inlarniig burchak tezlanishlari yo’nalishiga qarama-qarshidir. Mexanizm kinematik sxemasida bo’g’inlarning inertsiya kuchlari va momentlarini yo’nalishlari belgilanadi.
Kinemаtik juftlаrdаgi reаktsiya kuchlаrini аniqlаsh
Bu masala ohirgi bog’lanuvchi Аssur guruhidan boshlanadi va krivoshipni tayanch bilan birgalikdagi guruh bilan tugatiladi;
a) 2-3 bo’g’inlardan tarkib topgan Аssur guruhining kinetostatikasi.
2 va 3 bo’g’inlarga kuchlar va momentlar tasir etadi.
B va O₂ kinematik juftdagi reaktsiya kuchini , va tashkil etuvchilarga ajratib yo’nalishini tahminan qabul qilamiz.
2,3 Аssur guruhining muvozanatlik tenglamasini tuzamiz:

Tenglamada kuchlarining miqdorlari noma`lum. Shulardan 2 tasini aniqlash uchun 2 va 3 bo’g’inlarga ta`sir etuvchi kuchlardan nuqtaga nisbatan momentlar olib ularning yig’indisi nolga tenglashtiriladi.
2- bo’g’inga ta`sir etuvchi kuch momentlari:



3- bo’g’inga ta`sir etuvchi kuchlardan olingan momentlar yig’indisi:

(5)
bundan

Rejaning masshtabi N/mm
Demak, kuchi ab kesmasi bilan ifodalanadi.(ab kesma ixtiyoriy uzunlikda tanlanadi). Qolgan kuchlarni ifodalovchi kesmalar hisoblanishi kerak, ya`ni
,




Tuzilgan kuch rekjasidan foydalanib qolgan kuchlarning miqdorlarini aniqlab olamiz.

R ₂₁=-R₁₂ nazarga olib, krivoshipni kinetostatik hisobi bajariladi. Shakldan krivoship bo’lak ravishda chiziladi. Unga ta`sir etuvchi kuchlar quyidagilardir:
R<sub>21</sub> – shatunning krivoshipga ta`sir(reaktsiya) kuchi.
P_M – krivoshipni (mexanizmni) muvozanatovchi kuch. Bu kuch krivoship holatiga tik R₂₁ reaktsiya kuchiga qarshi yo’nalgan.
R₀₁- tayanchning krivoshipga ta`sir(reaktsiya) kuchi.
Krivoshipni aylanish markazi O nuqtani nisbatan kuchlardan moment olinib P<sub>M</sub> kuchi aniqlanadi. P<sub>M</sub> · l<sub>OA</sub>+ R<sub>12</sub> · h<sub>R12</sub> · μ<sub>e</sub> =0
P<sub>M</sub>= [H]
Krivoshipga ta`sir etuvchi kuchlar rejasini μ_F masshtabida chizamiz va R₀₁ kuchini aniqlaymiz.
Kuch rejasi masshtabi: [N/mm]

Keltirilgan kuch rejasidan:
R₀₁=μ_F · ac=0.518·10=5.18 [H]
Muvozanatlovchi moment va quvvat quyidagicha aniqlanadi:
M_m= P_m· l_OA =25·0.06=1.5 Nm