Mashina detallarining ishqalanishi

1.2 Машина механизмларидаги ишқаланишлар ва мойлаш.

1.2 Машина механизмларидаги ишқаланишлар ва мойлаш.

Ишқаланишлар икки хил холатда ўтиши мумкун :турғун ишқаланиш ва харакатдаги ишқаланиш. Харакатдаги ишқаланиш ўз навбатида сирпанма ва тебранма хамда сирпаниб тебранма турларга бўлинади .

Деталларни ишқаланиш турлари
турғун
Харакатдаги турлари
сирпанма
тебранма
Тебранма сирпаниб
Ишқаланиш кечадиган холат
мойсиз
чегарада
суйуқликда

Механизмларни ишқаланишлари ўз навбатида мойсиз, чегарада ва суюқликда бўлади. Механизмлар ишқаланиш тасирида турғун холатни сақлаб туради. Агар ташқи куч ишқаланиш кучидан катта бўлса, харакатдаги ишқаланиш келиб чиқади. Агар вал ва тешикли бирикма шарикли ёки роликли подшибникларга эга бўлмаса, ундаги ишқаланиш сирпаниб ишқаланиш дейилади. Шарикли ёки роликли подшибникларда харакатланувчи бирикмалар тебраниб харакатланувчи бирикмалардур. Тебраниб харакатланувчи бирикмаларда ишқаланиш кам бўлади. Механизмларни ишқаланиши тебраниш билан бир вақтда сирпаниш харакатларидан содир бўлиши мумкун.

• Механизмларни ишқаланишлари ўз навбатида мойсиз, чегарада ва суюқликда бўлади. Механизмлар ишқаланиш тасирида турғун холатни сақлаб туради. Агар ташқи куч ишқаланиш кучидан катта бўлса, харакатдаги ишқаланиш келиб чиқади. Агар вал ва тешикли бирикма шарикли ёки роликли подшибникларга эга бўлмаса, ундаги ишқаланиш сирпаниб ишқаланиш дейилади. Шарикли ёки роликли подшибникларда харакатланувчи бирикмалар тебраниб харакатланувчи бирикмалардур. Тебраниб харакатланувчи бирикмаларда ишқаланиш кам бўлади. Механизмларни ишқаланиши тебраниш билан бир вақтда сирпаниш харакатларидан содир бўлиши мумкун.
• Мойсиз ишқаланиш кўпинча қишлоқ хўжалиги техникасини секин айланувчи қисмларида учрайди (масалан трактор занжири бармоғи билан) агар бирикмаларни ишқаланиш юзасига юпқа мой берилса, унда ишқаланиш чегарада бўлади. Яний бир мунча ишқаланиш озаяди. Агар харакатланувчи бирикманинг ишқаланиш юзалари мой қатламидан ажратилса, бундай ишқаланиш суюқликда ишқаланиш деб хисобланади. Суюқликда ишқаланиш жуда кам бўлади. Бу эса бирикманинг юзини ейилишини кескин камайтиради.