Mashina detallarining ishqalanishi

Конструктив нуқсонлар. Лойиҳалаш пайтида ишончлилик шартларининг бузилиши. Технологик нуқсонлар. Ясаш пайтида ишончлилик шартларининг бузилиши Эксплуатациявий нуқсонлар. Деталларнинг эскириши ва ейилиши; Мураккаб ва оғир шароитларда фойдаланиш; ТХК, таъмирлаш ва фойдаланиш қоидаларига амал қилмаслик. Авария нуқсонлари.Фойдаланиш қоидаларининг бузилиши; Металларнинг толиқиши; Мавжуд нуқсонларнинг бартараф этилмаганлиги.

2.2-расм. Машиналарнинг техник ҳолатига таъсир этувчи омиллар

Эксплуатациявий нуқсонлар
Деталларнинг эскириши ва ейилиши; Мураккаб ва оғир шароитларда фойдаланиш;
ТХК, таъмирлаш ва фойдаланиш қоидаларига амал қилмаслик
Конструктив нуқсонлар
Лойиҳалаш пайтида ишончлилик шартларининг бузилиши
Технологик нуқсонлар
Ясаш пайтида ишончлилик шартларининг бузилиши
Авария нуқсонлари
Фойдаланиш қоидаларининг бузилиши;
Металларнинг толиқиши;
Мавжуд нуқсонларнинг бартараф этилмаганлиги

Деталларда учрайдиган эксплуатацион нуқсонлар, асосан деталларнинг табиий емирилиши ва ейилиши, механик шикастланиши, кимёвий–термик жараёнлар таъсирида шикастланиши, тракторларга техникавий хизмат ўз вақтида кўрсатилмаганлиги ёки нотўғри кўрсатилганлиги, трактор (ёки автомобил) нотўғри бошқарилганлиги оқибатида пайдо бўлади. Қишлоқ хўжалик машиналаридан фойдаланишда унга ички ва ташқи омиллар таъсир қилади. Ички омилларга машина деталлари, узеллари ва йиғма қисмларининг тайёрланишидаги конструктив–технологик омилларини киритиш мумкин. Ташқи омилларга ишлаш шароитининг табиий шароитлари, тупроқнинг физик–кимёвий тузилиши, техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш даражаси, ҳамда улардан тўғри фойдаланиш қоидаларига риоя қилиш кабиларни киритиш мумкин. Табиий шароитларга ҳавонинг ҳарорати, намлиги, ҳавонинг чанглиги, ёғингарчилик, қуёш радиацияси ва бошқалар киради. Агар ҳавонинг таркибидаги чанг заррачаларининг миқдори 0,05 гр/м3 дан ошмаса енгил шароит, 1 г/м3 ва ундан ортиқ бўлса оғир шароит ҳисобланади. Тупроқнинг физик–кимёвий тузилиши унинг солиштирма қаршилиги, унинг таркибидаги майда–қаттиқ зарраларнинг бўлишлиги, минерал ва органик моддаларнинг борлиги билан характерланади. Тез–тез учраб турадиган ишламай қолишлар ва бунинг оқибатида иш қобилиятини йўқотиш сабаблари: сиртқи қатламларнинг ейилиши натижасида деталларнинг ўлчамлари, шакли ва ўзаро жойлашишининг ўзгариши; зарбий юкланишлар остида деталларнинг деформацияланиши ва ҳаракатланувчи бирикмаларнинг қадалиб колиши, материалларнинг толиқиши ва занг таъсирида деталларнинг емирилиши ҳамда шикастланиши; ейилиш ходисалари ва кимёвий актив муҳитларнинг биргаликда таъсири натижасида деталлар ва бирикмалар иш қобилиятининг пасайиши; мустахкамликнинг пасайиши ва бошқалар. Машинанинг ростланишининг ўзгариши, шунингдек алоҳида деталлар ва таркибий қисмлар бирикмасининг бўшаши натижасида ҳам ишламай қолишлари содир бўлади. Трактор деталларида учрайдиган нуқсонларни энг кўпи, асосан ейилиш натижасида пайдо бўлади.