Mashg‘ulot uchun tayyorlangan vositalarni

O‘yin 
metodikasig
a ko‘ra
Didaktik
Syujetli
Rolli
Ishbilarmo
nlik
Imitatsion
Dramatik
Fan 
sohalariga 
ko‘ra
Matematik, 
biologik, 
kimyoviy, fizik, 
ekologik
Musiqiy, teatr 
tomoshasi; 
badiiy
Mehnat, texnik, 
ishlab 
chiqarishga doir
Jismoniy, sport, 
harbiy, 
sayyohlik, 
xalqona
Ijtimoiy, 
boshqaruv, 
iqtisodiy, 
tijorat 
xarakteridagi
O‘yin 
muhitiga 
ko‘ra
Predmetli, 
Predmetsiz
Stol o‘yinlari;
xona 
o‘yinlari; 
ko‘cha 
o‘yinlari; joy 
bilan bog‘liq 
o‘yinlar
Kompyuter; 
televizon; 
texnik 
vositalarga 
asoslangan 
o‘yinlar
Texnik, 
harakatni 
ta’minlovchi 
o‘yinlar
Pedagogik o’yinlar tipologiyasi (G.K. Selevko
) 

---

332 
ijtimoiy-foydali mehnat va oʻqish koʻnikmalarini faol oʻzlashtirishda muhim 
ahamiyatga ega boʻlib, ularning ahamiyati natijalar bilan emas, balki jarayonning 
mazmuni va kyechishi bilan belgilanadi; bu kabi oʻyinlar bolalarni ijtimoiy 
munosabatlar jarayonida faol ishtirok etishga tayyorlaydi, ulardagi turli psixologik 
zoʻriqishlarni kamaytiradi.
2. Sujetli oʻyinlar – 
pedagogik voqelik, hodisalar bayonining muayyan 
izchilligi va unda ishtirok etayotgan Shaxslar faoliyatining oʻzaro bog‘liqligiga 
asoslangan oʻyinlar sanaladi. Bu kabi oʻyinlar odatda pedagogik muammolarning 
yechilmini izlash, ta’im-tarbiya jarayonida yuzaga kelgan muammoli vaziyatlarni 
bartaraf etish, Shaxsni qayta tarbiyalash maqsadida qoʻllaniladi.
3. Rolli oʻyinlar 
– ma’lum bir Shaxsning vazifa va majburiyatlarini 
bajarishdagi ruhiy holati, xatti-harakatlar mohiyatini ochib berishga yoʻnaltirilgan 
oʻyinlar, ularda rollar majburiy mazmuni bilan taqsimlanadi. Rolli va ishbilarmonlik 
oʻyinlari oʻquvchilarni muayyan jarayonga tayyorlash, ularda ma’lum hayotiy 
voqelik, hodisalar jarayonida bevosita ishtirok etish uchun dastlabki koʻnikma-
malakalarni hosil qilishga xizmat qiladi. Ta’lim jarayoni ishtirokchilari (oʻquvchilar, 
ota-onalar, pedagogik jamoa a’zolari, ta’lim muassasalarining rahbarlari, jamoatchilik 
tashkilotlarning vakillari va b.) sifatida turli rollarni bajarish talabalarga pedagogik 
faoliyat mazmuni bilan yaqindan tanishish imkoniyatini yaratsa, oʻquvchilarga 
ma’lum faoliyatni samarali tashkil etishga nazariy, amaliy, eng muhimi, ruhiy 
jihatdan tayyorlanishga yordam beradi.