Mashg‘ulot №1 Mavzu: Psixiatriya yordamini tashkil qilish tamoyillari. Psixiatriyada adaptatsiya, dezadaptatsiya, reabilitatsiya masalalari. Ruhiy bemorlarni tekshirish va davolash usullari Mashg‘ulotning maqsadi

Ruxiy kasalliklarning usmirlardagi xususiyatlari

O’smirlarda ruhiy kasalliklar hozirgi kunda tobora avtonomlashib borayotganiga qaramasdan, tiklanish jarayonini boshidan kechirmoqda. Uning ko‘p nazoriy va tashqiliy masalalari oxirigacha yechimini topmagan. Ruhiy kasalliklarning ushbu bo‘limini ajratilishi amaliyotning ahamiyatga molik talablaridan kelib chiqilgan (o‘smirlik davrining ijtimoiy pedagogik muammolari) hamda nazoriy va klinik ishlab chiqib asoslangan. O’smirlar ruhiy kasalliklarsi 12-18 yoshgacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga qamrab olgan pubertat davridagi ruhiy buzilishlarning xususiyatlarini o‘rganadi.

Yuridik nuqtai nazardan 18 yoshgacha bo‘lgan shaxslar bizning respublikamizda voyaga yetmaganlardan hisoblanadi. 14-16 yoshlardagi o‘smirlar jinoy javobgarlikka og‘ir jinoyat sodir etganlaridagina tortilishadi. 16-18 yoshlardagi shaxslar uchun jinoyat kodeksining barcha moddalari inkor qilinishi mumkin. Lekin jamiyat uchun uncha katta bo‘lmagan kriminal xavf tug‘dirsa, ularga nisbatan maxsus mehnat tarbiya maskanlarida majburiy tarbiyaviy choralar ko‘riladi.

Voyaga yetmagan yoshlarga nisbatan yuqorida qayd qilinganidek, munosabat tabiiyki ularning yoshligi tufayli huquqiy bilimlarini yetishmasligi va ulardan foydalana olmasligini, matonat funksiyalarining yetilmaganligini, tanqidiy munosbatalarni yetarli shakllanmaganligini belgilovchi ruhiy ijtimoiy yetilmaganligiga asoslanadi.

Ruhiy buzilishlarning o‘smir yoshida yuzaga kelishi – kasallikning patologik belgilari tez suratlarda yuzaga chiqishiga olib keladi. Natijada kasallikning klinik ko‘rinishi polimorf va nozologik neytral holda yuzaga keladi. Undan tashqari, axloqining yaqqol buzilishi ruhiy buzilishlarni to‘liq berkitishi mumkin. Muayyan nozologik fora klinikasini to‘g‘ri tasavvur qilish uchun o‘smir yoshiga xos bo‘lgan sindromal belgilarni o‘ziga xoslikni o‘rganib chiqish kerak. Bu esa barcha ruhiy kasalliklarda kuzatiladi va izomorf hisoblanadi.